Υπερψηφίστηκε επί της αρχής το ν/σ «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας». Οι φιλοδοξίες του μεγάλες: ουσιώδεις επεμβάσεις σε πολλά πεδία της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας στοχεύοντας στην απλούστευση και επιτάχυνση της διαδικασίας κατάρτισης, αναθεώρησης και τροποποίησης των Χωροταξικών και Πολεοδομικών Σχεδίων. Η γενική εικόνα λοιπόν, σωστή. Στις λεπτομέρειες εφαρμογής όμως;

Η μόνιμη κακοδαιμονία της διαρκώς διογκούμενης ασαφούς πολυνομίας, που τελικά καταλήγει σε ουσιαστικά αναρχία, έχει οδηγήσει σε υποβάθμιση του περιβάλλοντος, σε όλα τα επίπεδα. Όλα αυτά, ευαγγελίζεται ότι θα λυθούν ή ακόμα και θα αναστραφούν. Είναι όμως έτσι; Και αν ναι, πόσες παράπλευρες απώλειες στο από δεκαετίες, έστω προβληματικό, Status Quoτης διαμορφωμένης πραγματικότητας θα υπάρξουν;

«Κανείς δεν έχασε ποτέ, αγοράζοντας γη» έλεγε παλιό σλόγκαν, καλώντας τους Έλληνες να αποταμιεύσουν σε γη. Προοδευτικά κατακερματίστηκε η ύπαιθρος, ιδίως στα νησιά, τσιμεντώθηκαν τα πάντα, σε περιοχές χωρίς υποδομές, που εκ των υστέρων μετατράπηκαν σε χρυσωρυχεία ψήφων. Πουλήθηκαν χιλιάδες ψυχές και φιλότιμα, για 100 μέτρα τσιμεντόστρωσης, ή δυο κολώνες της ΔΕΗ.

Σε αυτούς ακριβώς τους «μικρούς», εν μέσω πανδημίας, που οι προτεραιότητες οικογενειακών προϋπολογισμών έχουν αλλάξει άρδην, αλλάζει τους κανόνες. Θα αντέξουν άλλο ένα χτύπημα; Θα ενσκήψουν μεγάλα κεφάλαια να εκμεταλλευτούν την κατάσταση;

Τα επί δεκαετίες καταρρέοντα διατηρητέα, παραμένουν καταδικασμένα στη ζώνη του λυκόφωτος που είναι η δύσκαμπτη αλλά και διστακτική διοίκηση. Τώρα λέγεται ότι δίνονται «κάποιες» ελπίδες ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση, μεταξύ άλλων, ξεθάβοντας την Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης. Τέλος 2020. Όταν τα αντίστοιχα διατηρητέα σε όλη την υπόλοιπο κόσμο, έχουν πανίσχυρα, ρεαλιστικά και ευέλικτα Νομικά οπλοστάσια για συντήρηση, εκμετάλλευση και ανάδειξη, ανεξάρτητα από ιδιοκτησιακό καθεστώς! Αλλά και σε τι να βοηθήσει όταν τοπικοί ηγέτες θεωρούν υπέρτατο κατόρθωμα (ανεπίτευκτο μέχρι τώρα) την αποκομιδή απορριμμάτων; Η αλλαγή νοοτροπίας δεν περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο.

Υπάρχουν όμως πολλές ακτίνες ελπίδας:

- Τα άρθρα περί ΑΜΕΑ, που έχουν τη σωστή κατεύθυνση.

- Ο σχεδιασμός και χαρακτηρισμός δημοτικών οδών, που στην Πάρο ΠΡΕΠΕΙ να τον εκμεταλλευτούμε όσο μπορούμε: Χείμαρροι, ατραποί, αγροτικοί δρόμοι, παλιοί ημιονικοί, δουλείες διόδου, έχουν γίνει βασικοί δρόμοι που επιβάλλεται να γίνουν με σωστές προδιαγραφές, αν όχι κορυφαίου τουριστικού προορισμού, τουλάχιστον ευρωπαϊκού κράτους!

- Κίνητρα για απαλλοτριώσεις γενικότερου συμφέροντος από τους δήμους, με χρηματοδότηση (σε περιπτώσεις)

- Απλούστευση διαδικασιών, μέσα από ψηφιακή διακυβέρνηση, έστω και με ενστάσεις.

- Ισχυρά κίνητρα για κατεδαφίσεις! Κάτι που πριν πέντε χρόνια ακουγόταν σαν ανέκδοτο! Και άλλα.

Υπάρχουν όμως αρκετοί επιπλέον περιρρέοντες προβληματισμοί:

- Στη διάρκεια της διαβούλευσης, κάθε άρθρο «ξετινάχτηκε» από επαγγελματίες και φορείς, αλλά δεν έγιναν αλλαγές. Οι σύλλογοι αρχιτεκτόνων στο σύνολό τους, το απορρίπτουν, επισημαίνοντας την υποβάθμιση των Σ.Α., την έλλειψη ρυμοτομικών σχεδίων, κτηματολογίου κ.ά. Καθηγητές πολυτεχνείων τηρούν αποστάσεις και υποτονική αισιοδοξία. Τα επιμελητήρια έχουν ενστάσεις. Το ΤΕΕ, επίσης. Ο ΣΕΤΕ έβγαλε πολυσέλιδη, βασικά θετική ανακοίνωση. Στη Βουλή, αλλαγές έγιναν μόνο από τη συμπολίτευση (μέσα και ο δικός μας κ. Φόρτωμας).

- Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία. Υπέρ τάχθηκε η ΝΔ, επιφυλάχθηκαν ο ΣΥΡΙΖΑ, το Κίνημα Αλλαγής, η Ελληνική Λύση, το ΜέΡΑ25 και καταψήφισε το ΚΚΕ.

Αλλά θα έχουμε και συνέχεια! Είναι σε σωστή κατεύθυνση; Σίγουρα! Θα έχει προβλήματα εφαρμογής; Σιγουρότατα! Θα βελτιώσει καταστάσεις; Μάλλον. Θα τις προλάβουμε ζωντανοί; Πιθανόν…

Πέτρος Αυλήτης