Στον λιγνίτη, που πλέον έχει περιορισμένη παραγωγική δυνατότητα, στρέφεται απεγνωσμένα σήμερα η κυβέρνηση για να καλύψει τα κενά που δημιουργεί η πολιτική της επιλογή για τη βίαιη απολιγνιτοποίηση, έχοντας όμως ήδη παγιδεύσει όλους τους καταναλωτές στις τεράστιες ανατιμήσεις που επιφέρει η εξάρτηση από το εισαγόμενο ορυκτό φυσικό αέριο.

Έτσι, πλέον είναι ολοφάνερο ότι η λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων είναι πολύ φθηνότερη από την αντίστοιχη των μονάδων φυσικού αερίου, αφού το κόστος των λιγνιτικών μονάδων ανέρχεται σε 125-130 ευρώ/Mwh, ενώ αν λειτουργούσε ήδη η σύγχρονη Πτολεμαΐδα 5, το κόστος θα έπεφτε κάτω από 100 ευρώ/Mwh. Σε σχετικό μάλιστα δημοσίευμα της εφημερίδας «Αυγή», σημειώνεται: «Είναι σύμπτωση ότι πλέον οι φωνές κατά της πρόωρης απολιγνιτοποίησης πυκνώνουν και μάλιστα περιλαμβάνουν και ισχυρούς επιχειρηματίες από τον χώρο της ηλεκτροπαραγωγής - και όχι μόνο;».

Ο δύσκολος χειμώνας

Οι συνθήκες δεν προοιωνίζουν θετικές εξελίξεις. Το φυσικό αέριο είναι πανάκριβο και η προσφορά του πιο περιορισμένη σε σχέση με πέρσι δημιουργώντας δισταγμούς για αγορές μέχρι και στους υπέρμαχούς του. Τα νερά (υδροηλεκτρικά) κινούνται σε χαμηλά δεκαετίας. Η λιγνιτική παραγωγή έχει συρρικνωθεί σημαντικά και οι ΑΠΕ παραμένουν το μεγάλο ερώτημα, καθώς η συμμετοχή τους στο σύστημα, ανά πάσα στιγμή, δεν μπορεί να διασφαλιστεί.

Παράλληλα, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μιας κρίσης στην προμήθεια φυσικού αερίου (έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν), καθώς υπάρχουν ήδη προβλήματα στη διάθεση αερίου από τη Ρωσία. Τα επίπεδα αποθήκευσης στην Ε.Ε. βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα (75% φέτος, ενώ την τελευταία δεκαετία βρίσκονταν στο 90% κατά μέσο όρο). Όλα αυτά χωρίς να συνυπολογίζονται πιθανές ισχυρές κακοκαιρίες (τύπου «Μήδεια», «Μπάλος» κλπ) τον χειμώνα, θέτοντας το σύστημα στα όριά του και βέβαια με τρομακτικά κόστη για τους καταναλωτές.

Πάντως, αυστηρή σύσταση για πλήρη ετοιμότητα όλων των θερμικών μονάδων (λιγνιτικές - φυσικού αερίου), επισημαίνοντας ότι είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί εγκαίρως η επάρκεια καυσίμου για μεγάλο χρονικό διάστημα, απευθύνει ο ΑΔΜΗΕ στο πλαίσιο της ενημέρωσης για την επάρκεια του συστήματος τη χειμερινή περίοδο.

Η βίαιη απολιγνιτοποίηση

Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν σαφώς ότι η πολιτική της βίαιης απολιγνιτοποίησης που επιλέχθηκε χωρίς σχεδιασμό, εναλλακτικές και κοινωνική μέριμνα, αλλά ιδεοληπτικά, με γνώμονα ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα, δεν βγαίνει.

Ο αρμόδιος Διαχειριστής διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν πρόκειται να σβήσουν άλλες λιγνιτικές μονάδες αν δεν αναπληρωθούν η δυναμικότητα και η ισχύς που χάνονται από ισοδύναμη παραγωγή τα προσεχή κρίσιμα χρόνια, ενώ νέες μονάδες αερίου μάλλον θα καθυστερήσουν να λειτουργήσουν λόγω ακριβού αερίου.

Άλλωστε, αγνοήθηκε εντέλει η επιθυμία της ΔΕΗ, για λόγους οικονομικούς και μόνο, να κλείσει 7 λιγνιτικές μονάδες έως 31.8.2021, ενώ η Μεγαλόπολη 3, που έσβησε τυπικά την περασμένη άνοιξη, ξαναμπήκε μπροστά το καλοκαίρι παρέχοντας ισχύ πάνω από τις προβλεπόμενες ώρες. Πρόκειται ακριβώς για τις ίδιες μονάδες που ζητεί ο ΑΔΜΗΕ να είναι απολύτως διαθέσιμες ενόψει χειμώνα...

Πλέον δεν είναι λίγες οι χώρες που για τη συγκράτηση των τιμών έχουν στραφεί τελευταία στον άνθρακα (Βουλγαρία, Πολωνία Ολλανδία, Τσεχία κλπ) ή/και στα πυρηνικά (π.χ. Γερμανία).