Το ράλι των αυξήσεων των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, του πετρελαίου θέρμανσης αλλά των βασικών ειδών κατανάλωσης «ζαλίζουν» τον οικογενειακό προϋπολογισμό και για πολλούς οι φετινές γιορτές θα είναι μια πολύ δύσκολη εξίσωση. Αν συνυπολογίσουμε και τα προβλήματα με την έξαρση της πανδημίας η ελληνική οικογένεια θα περάσει έναν πολύ δύσκολο χειμώνα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι μεταβολές που έχουμε στους δείκτες τιμών του Οκτωβρίου του 2021 σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2020 δείχνουν την σοβαρότητα του προβλήματος.

• Ψωμί +3,9

• Αρνί και κατσίκι +16,3

• Πουλερικά +8,5

• Ελαιόλαδο +22,1

• Λαχανικά νωπά +9,3

• Ηλεκτρισμός +18,9

• Φυσικό αέριο +132,3

• Πετρέλαιο θέρμανσης +45,9

Οι ανατιμήσεις αυτές μεταφράζονται σε επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού κατά 200 περίπου ευρώ τον μήνα -σύμφωνα νε εκτιμήσεις- για μια τετραμελή οικογένεια, χωρίς να υπολογίζονται άλλα «ανελαστικά» έξοδα, όπως είναι το ενοίκιο.

Το σύνδρομο της «τρίτης εβδομάδας», δηλαδή της εξάντλησης των οικονομικών διαθεσίμων πολλών νοικοκυριών την τρίτη εβδομάδα του μήνα, είναι κυρίαρχο σε μεγάλο βαθμό στις οικογένειες των αυτοαπασχολούμενων, των μισθωτών και των συνταξιούχων.

Η κατάσταση ειδικά με το κόστος ενέργειας έχει «ξεφύγει» εντελώς στα επαγγελματικά τιμολόγια και ιδίων στα καταστήματα και τις μικροεπιχειρήσεις που το ηλεκτρικό αποτελεί βασική δαπάνη λειτουργίας. Μ’ αυτή την επιβάρυνση θα «εκτοξευτούν», όπως γίνεται κατανοητό, οι τελικές τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών, όπως ήδη άλλωστε καταγράφουν και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Έτσι, η ελληνική οικογένεια θα πληρώσει δύο φορές τις αυξήσεις στην ενέργεια. Μία άμεσα στα οικιακά τους τιμολόγια και μια ακόμα έμμεσα στις αυξήσεις που καταγράφονται σε όλα τα βασικά είδη κατανάλωσης.

Ο προϋπολογισμός 2022

Το οικογενειακό πορτοφόλι θα «στενάξει» και για ένα άλλο σοβαρό λόγο εκτός από το κύμα των ανατιμήσεων που προαναφέραμε. Στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2022, που τις επόμενες μέρες θα συζητηθεί στη Βουλή, προβλέπεται αύξηση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων (μισθωτοί-συνταξιούχοι) από 10,1 δις ευρώ σε 11,4 δις ευρώ. Δηλαδή αύξηση κατά 12,8 %!

Ακόμα προβλέπεται να μειωθούν:

• οι κοινωνικές δαπάνες κατά 50 εκατομμύρια ευρώ

• η κρατική χρηματοδότηση στα νοσοκομεία κατά 139 εκατομμύρια ευρώ

• η κρατική χρηματοδότηση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας κατά 130 εκατομμύρια ευρώ

• η χρηματοδότηση στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης κατά 1,1 δις. Ευρώ

• τα επιδόματα ανεργίας κατά 199 εκατομμύρια ευρώ.

Αυτές οι περικοπές, που αφορούν βασικές δαπάνες για τις στοιχειώδεις ανάγκες, ουσιαστικά έμμεσα θα επιβαρύνουν το οικογενειακό πορτοφόλι. Με αυτό τον τρόπο αναγκάζονται τα νοικοκυριά να βάλουν ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να καλύψουν αυτές τις βασικές ανάγκες. Οι περικοπές στον τομέα της υγείας σε περίοδο έξαρσης της πανδημίας κάνουν ακόμα ποιο τραγική την κατάσταση για του μισθοσυντήρητους και τους συνταξιούχους.

Η ακρίβεια, η αυξημένη φορολογία και οι περικοπές (έμμεση επιβάρυνση) είναι οι αιτίες που κάνουν το οικογενειακό πορτοφόλι να αναστενάζει τη στιγμή που οι αποφάσεις για την διαμόρφωση των μισθών κινούνται σε σχεδόν μηδενικό ποσοστό αυξήσεων. 

Στην Πάρο

Η κατάσταση όπως περιγράψαμε παραπάνω, επιβαρύνεται στο νησί μας, για έναν επιπρόσθετο λόγο. Το αυξημένο κόστος μεταφοράς, που διαμορφώνεται από τις τιμές των καύσιμων των φορτηγών και τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια επηρεάζουν σοβαρά και την τελική τιμή των προϊόντων.

Οι τιμές στα πρατήρια των καυσίμων (όπως αναλυτικά έχουμε παρουσιάσει σε προηγούμενη έκδοση), είναι από τις υψηλότερες της ελληνικής αγοράς.
Στην Πάρο η τιμής της αμόλυβδης βενζίνης 100 οκτανίων -σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τιμών Υγρών Καυσίμων της χώρας μας- ξεκινάει από τα 2,07 ευρώ το λίτρο και φτάνει έως τα 2,23 ευρώ το λίτρο. Το δε πετρέλαιο θέρμανσης στην Πάρο «ίπταται» στα 1,3 ευρώ ανά λίτρο, την ίδια στιγμή που στα Δωδεκάνησα πωλείται στα 1,2 ευρώ, παρά του ότι τα μεταφορικά κόστη εκεί είναι μεγαλύτερα. Όλα αυτά εν μέσω μείωσης της τιμής του πετρελαίου στη διεθνή αγορά επί δύο μήνες. Σημειώνουμε ότι οι τιμές του πετρελαίου διεθνούς προέλευσης τύπου Brent μειώθηκαν στα 68,59 δολάρια το βαρέλι, ενώ οι τιμές του αμερικανικού αργού πετρελαίου μειώθηκαν στα 65,35 δολάρια το βαρέλι.

Στις τιμές των super market συνεχώς έχουμε ανατιμήσεις και όλο αυτό μετακυλύεται στα καταστήματα της εστίασης.

Σοβαρό πρόβλημα παρουσιάζεται και στις τιμές των ενοικιαζόμενων κατοικιών, (αν φυσικά υπάρξει διαθεσιμότητα) αλλά και στους επαγγελματικούς χώρους. Οι τιμές έχουν ξεφύγει από κάθε λογική. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι μέσες τιμές προσφοράς κατοικιών στις Κυκλάδες κυμαίνονται από 15,5 έως 20 ευρώ το τετρ. μέτρο. Την ίδια στιγμή στα Δωδεκάνησα είναι μεταξύ 6,5 και 7 ευρώ το τ.μ., στην Κρήτη στα 7,5 ευρώ το τ.μ., στον Νομό Σάμου έως 5,81 ευρώ το τ.μ. και στον Νομό Χίου στα 6,5 ευρώ το τ.μ. Ο μοναδικός Νομός στην Ελλάδα που έχει ακριβότερες τιμές ενοικίασης ακινήτων είναι αυτός της Χαλκιδικής, που οι τιμές ανά τ.μ. κυμαίνονται συν/πλην στα 30 ευρώ!

Για παράδειγμα ένας καθηγητής νεοδιορισμένος αναγκάζεται να δίνει για την ενοικίαση μιας γκαρσονιέρας σχεδόν τον μισό μισθό του!

Σοβαρό πρόβλημα θα παρουσιαστεί και με τους εποχιακά εργαζόμενους στην εστίαση και στα καταλύματα για την καλοκαιρινή περίοδο. Με βάση το αυξημένο κόστος διαβίωσης λογικό είναι να έχουν αυξημένες αποδοχές με αποτέλεσμα το επιπλέον αυτό κόστος να μετακαλείται στις τιμές των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών.

Οι φετινές χριστουγεννιάτικες εορτές αλλά και ο χειμώνας που είναι μπροστά μας θα είναι μια πολύ δύσκολη περίοδος με το τσουνάμι της ακρίβειας και των ανατιμήσεων και της μηδενικής αύξησης σε μισθούς και συντάξεις. Μένει να δούμε η πολυδιαφημιζόμενη «πράσινη ανάπτυξή», που παρουσιάσαμε στο προηγούμενο φύλλο, αν και σε ποια κατεύθυνση θα επηρεάσει αυτή την κατάσταση.

Νίκος Ραγκούσης-Λαουτάρης

ΠΗΓΗ: Έντυπη έκδοση της εφημερίδας: «ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ», (10/12/2021)