Το νερό δεν περισσεύει… | Με σύνεση για να έχουμε!
Η Πάρος φέτος –μετά τα δύο χρόνια της πανδημίας- ζει και πάλι ένδοξες στιγμές σε ό,τι αφορά το τουριστικό ρεύμα προς το νησί μας.
Ακόμα, οι πολλές κατοικίες που έχουν ανεγερθεί αλλά και οι αυξανόμενες ανάγκες για νερό έχουν οδηγήσει την Πάρο να σπάει φέτος ένα ρεκόρ, το οποίο βέβαια δεν ήταν ανάγκη να γίνει, αλλά είναι κι αυτό μία πραγματικότητα από τη στιγμή που αυξάνεται ο μόνιμος πληθυσμός και ο τουρισμός.
2 εκ. κυβικά!
Ούτε λίγο ούτε πολύ η ΔΕΥΑ Πάρου το 2022 θα δώσει φέτος πάνω από 2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα στους καταναλωτές της για τις ανάγκες τους. Για να κατανοήσει κάποιος τη διαφορά θα πρέπει να διαβάσει τις ποσότητες που καταναλώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, το 2011ήταν 1.398.682 κ.μ. Αυτή η κατανάλωση υδάτων συν πλην ήταν η ίδια έως το 2015.
Το 2016 είχαμε άλμα στα 1.557.751 κ.μ., το 2017 στα 1.564.976 κ.μ. και το 2018 η κατανάλωση έφτασε τα 1.698.861 κ.μ. νερού. Το 2019 η κατανάλωση νερού έφτασε τα 1.727.731 κ.μ. νερού. Στη συνέχεια, η πανδημία και το λοκ ντάουν επανέφερε τα νούμερα σε πιο λογικά επίπεδα αφού η κατανάλωση έπεσε στο 1.585.822 κ.μ. νερού. Το 2021 με κατανάλωση 1.972.263 κ.μ. νερού το πρώτο τετράμηνο (Ιανουάριος έως Απρίλιος) καταναλώθηκε το 21,3% του νερού, το δεύτερο τετράμηνο (Μάιος έως Αύγουστος) το 53,5% του νερού και το τελευταίο τετράμηνο του χρόνου (Σεπτέμβριος έως Δεκέμβριος) το 25,2% του νερού. Το 34,8% περίπου του νερού δαπανάται από τους χρήστες της κοινότητας Παροικιάς, το 25,2% από τους χρήστες της κοινότητας Νάουσας και έπονται κατά σειρά με πολύ μικρότερα νούμερα οι κοινότητες Αγκαιριάς, Αρχιλόχου, Μάρπησσας, Λευκών και Κώστου.
Οι υδρομετρητές
Ένα στοιχείο που δείχνει την αύξηση της κατανάλωσης νερού είναι οι υδρομετρητές (τα ρολόγια δηλαδή).
Η καμπύλη στο γράφημα είναι εντυπωσιακή, αφού πηγαίνει μόνο κατακόρυφα προς τα πάνω. Το 2011 είχε 15699 υδρομετρητές, το 2012 είχε 15899 υδρομετρητές, το 2013 είχε 15945 υδρομετρητές, το 2014 είχε 16114 υδρομετρητές, το 2015 είχε 16288 υδρομετρητές, το 2016 είχε 16371 υδρομετρητές, το 2017 είχε 16523 υδρομετρητές, το 2018 είχε 16740 υδρομετρητές, το 2019 είχε 17007 υδρομετρητές, το 2020 είχε 17249 υδρομετρητές και το 2021 είχε 17681 υδρομετρητές!
Όσο για φέτος (2022) –κρατείστε την αναπνοή σας- η Πάρος έχει ήδη σε χρήση 18.500 υδρομετρητές και αναμένεται συνέχεια!
Αυτό το νερό από πού;
Η ποσότητα νερού που απαιτείται για την ύδρευση όλου του νησιού της Πάρου, είναι πλέον 2 εκ. κυβικά ετησίως. Τις βασικές πηγές νερού αποτελούν περίπου 30 γεωτρήσεις καθώς και οι αφαλατώσεις που έγιναν.
Μετά την άντληση το νερό αποθηκεύεται σε κατάλληλες δεξαμενές, για να γίνει η σταθεροποίηση της πίεσης και η εξισορρόπηση της παροχής της κατανάλωσης. Ο αριθμός των δεξαμενών ανέρχεται σε 29, συνολικής χωρητικότητας 17.340 κυβικών μέτρων. Επίσης, για την προώθηση του νερού λειτουργούν σε 24ωρη βάση επτά αντλιοστάσια ύδρευσης.
Στην Παροικιά οι μεγαλύτερες δεξαμενές (σε χωρητικότητα) είναι αυτές στους Αγίους Αναργύρους, στο νεκροταφείο και η νέα του Αγίου Αρσενίου. Στη Νάουσα είναι του Αγίου Γεωργίου, στον Κώστο του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας Υπακοής, στον Αρχίλοχο στη Στρογγυλή Προδρόμου, στη Μάρπησσα του Αγίου Αντωνίου, στις Λεύκες η Στρογγυλή Λευκών και στην Αγκαιριά της Αγκαιριάς και της νέας Αγκαιριάς. Η συνολική χωρητικότητα των δεξαμενών είναι 17.340 κ.μ. και η συνολική παροχή γεωτρήσεων και των αφαλατώσεων ανέρχεται 865 κ.μ. ανά ώρα.
Ο ρόλος της ΔΕΥΑΠ
Η επικοινωνία μεταξύ των γεωτρήσεων, της αφαλάτωσης, δεξαμενών και αντλιοστασίων με τις επτά γεωγραφικές (δημοτικές κοινότητες) της Πάρου, γίνεται μέσα από ένα εξωτερικό και εσωτερικό δίκτυο μεταφοράς νερού. Έπειτα η διανομή του νερού στους καταναλωτές γίνεται μέσα από ένα πλέγμα εσωτερικού δικτύου διανομής.
Το συνολικό μήκος του κεντρικού δικτύου μεταφοράς του νερού μαζί με το δίκτυο διανομής σε όλο το νησί ξεπερνά τα 350 χλμ και αποτελείται κυρίως από σωλήνες P.V.C. και πολυαιθυλενίου αλλά και μικρά τμήματα σιδηροσωλήνων και σωλήνων αμιάντου από παλαιότερα δίκτυα που παρέλαβε η Δ.Ε.Υ.Α.Π. από τις κοινότητες. Ήδη αυτήν την στιγμή είναι υπό δημοπράτηση κάποια έργα που θα αντικαταστήσουν και τα τελευταία τμήματα αμιάντου, σε Λεύκες και Αγκαιριά-Αλυκή. Σκοπός της Δ.Ε.Υ.Α. Πάρου είναι η αντικατάσταση τους με δίκτυα σωλήνων P.V.C. ή PE. Στη Δ.Ε.Υ.Α. Πάρου έχει καθιερωθεί επί μονίμου βάσεως η ποιοτική παρακολούθηση – έλεγχος του νερού με συνεχείς δειγματοληψίες στο σύνολο του νησιού και υπάρχουν σύγχρονες εγκαταστάσεις επεξεργασίας και απολύμανσης του.
Σε καθημερινή βάση και σε 24ωρη βάρδια διατίθεται το απαραίτητο προσωπικό για την παρακολούθηση και την εφαρμογή της διαχείρισης, από την παραγωγή νερού μέχρι και την κατανάλωση του. Οι έκτακτες και απρόβλεπτες καταστάσεις (βλάβες, διαρροές, διακοπές ρεύματος, κλπ) που συμβαίνουν ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες αντιμετωπίζονται από τον παραπάνω μηχανισμό με απόλυτη με επιτυχία ώστε να ελαχιστοποιηθεί η όχληση του κοινού και να περιοριστεί η ποσότητα νερού που χάνεται.
Το «μυστικό»
Μπορεί οι αφαλατώσεις να δίνουν αυτή τη στιγμή το παραπάνω νερό που χρειάζεται το νησί μας (περίπου 3.500 κ.β. ανά ημέρα) αλλά το μυστικό της επιτυχίας είναι αλλού!
Είναι συχνό φαινόμενο να χάνονται μεγάλες ποσότητες νερού σε διαρροές και βλάβες. Μάλιστα, παλαιότερα αυτό το ποσοστό αυτού του μη- ανταποδοτικού νερού έφτανε και το 50% του παραγόμενου, λαμβάνοντας υπόψη από στοιχεία των ΔΕΥΑ όλης της χώρας! Ειδικά όμως για την Πάρο, τα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια έχουν σαν αποτέλεσμα την μεγάλη μείωση των απωλειών στα δίκτυα, έχοντας φτάσει σήμερα να αξιοποιούν περίπου το 72% του παραγόμενου νερού, ενώ κάθε χρονιά το ποσοστό βελτιώνεται κατά 1-2 ποσοστιαίες μονάδες!
Πώς έγινε αυτό;
Το 2016 ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε πλήρη λειτουργία ένα σημαντικό έργο για την ΔΕΥΑΠ. Πρόκειται για ολοκληρωμένο σύστημα τηλελέγχου, τηλεχειρισμού των μονάδων του δικτύου και ελέγχου διαρροών Ύδρευσης, αξίας περίπου 2.000.000 ευρώ, χρηματοδοτούμενο από Κοινοτικούς Πόρους. Το σύστημα έχει 30 σταθμούς ελέγχου και διαχειρίζεται όλες τις γεωτρήσεις, τις δεξαμενές και τα αντλιοστάσια. Επίσης, υπάρχουν 10 σταθμοί που μετρούν την πίεση και την παροχή του δικτύου και αναγνωρίζουν πιθανές διαρροές.
Μέσω του ολοκληρωμένου αυτού συστήματος ελέγχου και διαχείρισης των δικτύων, είναι εφικτή η έγκαιρη αναγνώριση βλαβών και διαρροών, η οργάνωση της συντήρησης και των επεμβάσεων για την αποκατάσταση των ζημιών και η μεγάλη εξοικονόμηση σε υλικά, ανθρώπινούς πόρους και, το σημαντικότερο, σε νερό.
Πέραν αυτού, μέσω της ανάλυσης των δεδομένων από τα συστήματα SCADA και GIS της ΔΕΥΑΠ επιλέγεται να γίνουν στοχευμένα έργα σε σημεία που είναι προβληματικά και έχουν πολλές απώλειες. Μόνο το 2021 εγκαταστάθηκαν πάνω από 40 χιλιόμετρα νέου δικτύου, είτε σαν αντικαταστάσεις παλαιών είτε σαν επεκτάσεις, με εργολάβους ή με αυτεπιστασία από συνεργεία της Τ.Υ. της ΔΕΥΑΠ. Δηλαδή σε μία μόνο χρονιά αντικαταστάθηκε το 11,4% του συνόλου των δικτύων! Έτσι, το 2021 οι απώλειες στα δίκτυα ήταν μειωμένες κατά 115.000 κυβικά νερού σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά! Το αποτέλεσμα τελικά είναι, ενώ αυξάνεται ετησίως η προμήθεια νερού στους καταναλωτές, ταυτόχρονα να μειώνεται το νερό που παράγει η ΔΕΥΑΠ μέσω των γεωτρήσεων ή των αφαλατώσεων για να καλύψει τη ζήτηση!
Και μπορεί αυτό η ΔΕΥΑΠ πια να έχει φτάσει σε ποσοστό αξιοποίησης περίπου 72% του παραγόμενου νερού, νούμερο που είναι από τα καλύτερα πανελλαδικά, αλλά αυτό κρίνεται ότι δεν είναι αρκετό για το νησί μας. Η διεθνής βιβλιογραφία λέει ότι για να επιτευχθεί ποσοστό αξιοποίησης του νερού μεγαλύτερο του 80% είναι κάτι που είναι οικονομικά μη-εφικτό, καθώς απαιτούνται πολύ μεγάλα κεφάλαια και πολύ ακριβά έργα, μέρος των οποίων πρέπει να χρηματοδοτείται από τους καταναλωτές. Όμως για τη ΔΕΥΑΠ και την Πάρο τα έργα αντικαταστάσεων δικτύων είναι μονόδρομος, καθώς, αν και προκαλούν μια δικαιολογημένη όχληση στους Πολίτες και τις Επιχειρήσεις, είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί η επάρκεια νερού στο νησί τα επόμενα χρόνια.
Τέλος, αναφορικά με την ποιότητα του νερού στο δίκτυο, η ΔΕΥΑΠ διενεργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους όλους τους προβλεπόμενους δειγματοληπτικούς ελέγχους για το πόσιμο νερό σε συνεργασία με ιδιωτικά διαπιστευμένα εργαστήρια βάση της νομοθεσίας και σύμφωνα με την ΚΥΑ «περί ποιότητας νερού ανθρώπινης κατανάλωσης».
Το νερό χλωριώνεται και ελέγχεται με υπερσύγχρονο εξοπλισμό σε εικοσιτετράωρη βάση, στις δεξαμενές ύδρευσης. Πρόσφατα έχουν τοποθετηθεί ειδικά αισθητήρια σε όλες τις ζώνες ύδρευσης, σε τερματικά σημεία του δικτύου, τα οποία ελέγχουν διάφορες κρίσιμες παραμέτρους σε πραγματικό χρόνο, για να εξασφαλίζεται ότι η ποιότητα παραμένει σταθερή και μετά τη δεξαμενή, σε απομακρυσμένα σημεία.
Συμμετέχει επίσης στην ειδική εφαρμογή που έχει αναπτύξει η Ένωση των ΔΕΥΑ με στόχο την ενημέρωση των πολιτών για την ποιότητα του πόσιμου νερού μέσα από τον ιστότοπο https://edeya.gr
Από τα αποτελέσματα των αναλύσεων προκύπτει ότι το νερό του δικτύου ύδρευσης είναι πόσιμο, πολύ καλής ποιότητας ως προς τη μικροβιολογική και χημική σύστασή του ενώ εμφανίζει μέτρια προς υψηλή σκληρότητα η οποία αποδίδεται στις υδρογεωλογικές συνθήκες του νησιού.