Τουρισμός: Ο Αύγουστος ήταν ο χειρότερος μήνας του καλοκαιριού
Αποκαλυπτικά είναι τα συμπεράσματα της έκθεσης γiα τον τουρισμό της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, που δείχνουν τη μεγάλη δυναμική του κλάδου, τη σημαντική θέση της χώρας μας στη Μεσογειακή αγορά, αλλά και τις καλές επιδόσεις των ξενοδοχείων.
Από την έκθεση προκύπτει ότι ελληνικός τουρισμός κατέγραψε ρεκόρ το καλοκαίρι του 2023, καθώς, παρά την πίεση καιρικών συνθηκών και των φυσικών καταστροφών και ακρίβειας, οι αφίξεις υπερέβησαν κατά 2% τις επιδόσεις του 2019.
Η ακρίβεια, οι φωτιές και οι πλημμύρες «κόστισαν» στον ελληνικό τουρισμό μισό εκατομμύριο αφίξεις και 1,2 δις ευρώ έσοδα. Την ίδια ώρα, εντυπωσιακή άνοδο σε διψήφιο ποσοστό σημείωσαν οι πωλήσεις των ελληνικών ξενοδοχείων κατά τη φετινή καλοκαιρινή περίοδο, η οποία ανήλθε σε 17% έναντι του 2019 σε αποπληθωρισμένους όρους, ενώ σε ονομαστικούς όρους η αύξηση ήταν 35%.
Ρεκόρ αφίξεων και εσόδων, μείωση όμως της δαπάνης
Η έκθεση καταγράφει το νέο ρεκόρ αφίξεων που σημείωσε ο ελληνικός τουρισμός το φετινό καλοκαίρι με 16,9 εκατομμύρια αφίξεις και 2% πάνω από το 2019. Οι εκτιμήσεις για το σύνολο του έτους είναι ακόμα πιο θετικές. Όπως δείχνουν τα στοιχεία, όσον αφορά το τελευταίο τρίμηνο 2023, η ισχυρή αεροπορική κίνηση του Οκτωβρίου (+21% έναντι 2019) και η υψηλή επίδοση πτήσεων στο πρώτο 20ήμερο Νοεμβρίου (+11% έναντι 2019), σε συνδυασμό με τη σταδιακή επαναφορά των οδικών αφίξεων σε προ-πανδημικά επίπεδα, οδηγούν την εκτίμηση μας για τις τουριστικές αφίξεις κοντά στο +11% έναντι 2019. Η ακρίβεια όμως έριξε τις πραγματικές δαπάνες ανά άφιξη το καλοκαίρι φέτος κατά 6% χαμηλότερα έναντι του 2019 – σημάδι ενδεικτικό ότι η ακρίβεια λειτούργησε περιοριστικά στον προϋπολογισμό των τουριστών.
Στο σύνολο του 2023, ο ελληνικός τουρισμός αναμένεται να καταγράψει ρεκόρ αφίξεων της τάξης του +4% έναντι 2019, με τις εισπράξεις να ξεπερνούν το επίπεδο των 20 δις ευρώ, καταλήγοντας έτσι 13% υψηλότερα σε σχέση με το 2019. Η καλή πορεία του τουρισμού επηρέασε θετικά την απασχόληση, με τις καθαρές προσλήψεις στο διάστημα Ιανουάριος-Αύγουστος να είναι 9,7% υψηλότερες έναντι αντίστοιχης περιόδου του 2019.
Αρνητικά κινήθηκε ο Αύγουστος
Η Εθνική Τράπεζα αποκαλύπτει στην έκθεση της, ότι κατά τη φετινή σεζόν δεν κινήθηκαν όλοι οι μήνες θετικά. Ενώ το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου ήταν 7% υψηλότερα του 2019, ο Αύγουστος έκλεισε στο -4%. Στην έκθεση εκτιμάται ότι οι φυσικές καταστροφές, δηλαδή οι πυρκαγιές και οι ακραίες καιρικές συνθήκες λόγω κλιματικής αλλαγής θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως η καίρια παράμετρος για την αδύναμη επίδοση του Αυγούστου, η οποία βάσει συντηρητικής εκτίμησης στοίχισε 0,3 εκ. αφίξεις σε περίπτωση που προσέγγιζε το επίπεδο του 2019.
Ανάλογη εικόνα σκιαγραφούν τα αποτελέσματα για τον Σεπτέμβριο, με τις πλημμύρες να επιτρέπουν οριακή μόνο άνοδο αφίξεων, σημαντικά χαμηλότερη αυτής του Ιουνίου (έτερου shoulder μήνα), στοιχίζοντας έτσι επιπλέον 0,2 εκ. αφίξεις.
Πόσο κόστισαν φωτιές και πλημύρες
Οι φωτιές του Αυγούστου, κόστισαν 4% λιγότερες αφίξεις έναντι του 2019, δηλαδή περίπου 300.000 τουρίστες. Ενδεικτικά, το αεροδρόμιο της Ρόδου κατέγραψε πτώση του μεριδίου του στην Ελλάδα κατά την περίοδο κοντά στις πυρκαγιές (σε 10,9% τον Ιούλιο από 12,6% στο υπόλοιπο «high-season» διάστημα Μάιος-Σεπτέμβριος). Σε αντιστοιχία, τα αποτελέσματα για τον Σεπτέμβριο σκιαγραφούν μια ανάλογη εικόνα, με τις πλημμύρες να επιτρέπουν οριακή μόνο άνοδο αφίξεων (0,6% έναντι 2019) – επίδοση σημαντικά χαμηλότερη αυτής του Ιουνίου (έτερου shoulder μήνα), στοιχίζοντας έτσι επιπλέον 0,2 εκ. αφίξεις.
Τα έσοδα που χάθηκαν από αυτά τα συμβάντα υπολογίζονται σε περίπου 300 εκατ. ευρώ. Ενδεικτικά, το αεροδρόμιο της Σκιάθου κατέγραψε πτώση μεριδίου στην Ελλάδα κατά την περίοδο κοντά στις πλημμύρες (σε 0,9% τον Σεπτέμβριο από 1,4% στο υπόλοιπο «high-season» διάστημα Μάιος-Σεπτέμβριος).
Στήριξη από τις παραδοσιακές αγορές
Οι «παραδοσιακές αγορές» αποτέλεσαν για ακόμη μια φορά την κινητήριο δύναμη του ελληνικού τουρισμού, διευρύνοντας τη συνεισφορά τους κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες (σε 37% το 2023 από 31% το 2019). Ειδικότερα, η αγορά των ΗΠΑ ξεχώρισε στην καλοκαιρινή περίοδο για τη δυναμική της, με περισσότερους από 600 χιλιάδες τουρίστες να επισκέπτονται την Ελλάδα (+24% έναντι του 2019). Ταυτόχρονα, παρουσίασε την υψηλότερη δαπάνη ανά άφιξη – της τάξης των 1.000 ευρώ – με την πτώση (-10%) που παρατηρείται έναντι του 2019 να μπορεί να αποδοθεί στην διεύρυνση της εισοδηματικής περιμέτρου των τουριστών.
Οι αγορές της Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας παρουσιάζουν επιδόσεις ανάλογες του 2022, με τη Βρετανική να ξεχωρίζει θετικά κατά 23% υψηλότερα από το 2019, έναντι 16-17% σε Γερμανία-Γαλλία αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι σε όρους δαπάνης ανά άφιξη υπερτερεί η Γαλλία, σημειώνοντας μάλιστα βελτίωση της τάξης του 15% έναντι του 2019.
Η θέση του ελληνικού τουρισμού στη Μεσόγειο
Η δυναμική πορεία των αφίξεων φέτος, λειτούργησε ευεργετικά για τη θέση του ελληνικού τουρισμού στην μεσογειακή αγορά, καθώς το μερίδιο του στις διανυκτερεύσεις εξωτερικού αναρριχήθηκε το καλοκαίρι στο 25%, από μερίδιο της τάξης του 24% την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και του 2019. Ενδεικτικό της υπεροχής είναι ότι βάσει διαθέσιμων στοιχείων για το σύνολο επταμήνου οι αφίξεις εξωτερικού στην Ελλάδα ήταν 7% υψηλότερες του 2019, όταν η μεσογειακή αγορά πετύχαινε απλώς ανάκτηση επιδόσεων (+1% έναντι 2019), ενώ σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο οι επιδόσεις του τουρισμού εξακολουθούν να υστερούν έναντι του 2019 (κατά 9% και 16% αντίστοιχα).
Θετικά τα μηνύματα για του χρόνου
Η έκθεση της Εθνικής Τράπεζας αναφέρει ότι τα σημάδια πρώιμης ζήτησης για το 2024 δείχνουν ευνοϊκά, καθώς οι κρατήσεις πτήσεων τον τελευταίο μήνα υπερβαίνουν τόσο τα επίπεδα 2019 (+37%) όσο και τα επίπεδα 2022 (+34%).
Επιπλέον, η φετινή βελτίωση της εποχικότητας (52% το καλοκαίρι 2023, έναντι 53% το 2019) σε συνδυασμό με την τάση των τουριστών για off-season διακοπές (προς αποφυγή συνωστισμού και ακραίων καιρικών συνθηκών) αφήνει περιθώρια αυξημένης ζήτησης τόσο σε «εναλλακτικούς» μήνες όσο και σε «εναλλακτικούς» προορισμούς.