Την τελευταία πενταετία δόθηκαν στην Πάρο 1101 άδειες ανέγερσης ακινήτων στην Πάρο για οικοδόμηση 281.094 τ.μ. οικιών! Οι αριθμοί αυτοί φέρνουν την Πάρο στην πρώτη θέση από πλευράς έκδοσης νέων αδειών και την τρίτη θέση από πλευράς τετραγωνικών μέτρων στην Ελλάδα!

Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν με αποδείξεις τη συνεχιζόμενη οικιστική επιβάρυνση της Πάρου, που εμφανίζει καθ’ ομολογία όλων φαινόμενα κορεσμού. Παρόμοια εικόνα παρουσιάζει και η Αντίπαρος, η οποία από τα μικρότερα νησιά παρουσιάζει –κι αυτή- σημαντική επιβάρυνση αφού εκεί την τελευταία πενταετία έχουν δοθεί 216 νέες άδειες ανεγέρσεις ακινήτων για 64.284 τ.μ. κτιρίων. Ο αριθμός είναι εκπληκτικός αν αναλογιστεί ο αναγνώστης το μέγεθος του νησιού.

Ίδια εικόνα παρουσιάζεται και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, από το 2018 έως το 2022 ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών αυξάνεται συνεχώς, καθώς από 916 άδειες στις Κυκλάδες το 2018 φτάσαμε τις 1.280 άδειες το 2022. Ακόμα, πιο εντυπωσιακό είναι ότι το 2018 ανεγέρθηκαν κτίρια έκτασης 291.722 τ.μ. το 2018 για να φτάσουμε το 2022 στα 419.232 τ.μ.!

Κι όμως είναι ακόμα περισσότερα!

Σύμφωνα με δηλώσεις στην εφημερίδα «Καθημερινή», του αναπληρωτή καθηγητή στον τομέα του πολεοδομικού σχεδιασμού της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Θάνου Παγώνη: «[…] Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα στοιχεία αυτά δε μας δίνουν την πλήρη εικόνα, καθώς δε συνυπολογίζονται οι νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων των αντίστοιχων ετών, που αφορούν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι «κρυμμένης» αύξησης της δομημένης επιφάνειας των νησιών» (…) Τα στοιχεία σε γενικές γραμμές επιβεβαιώνουν την απογείωση του οικοδομικού ενδιαφέροντος για πολλά νησιά μετά την οικονομική κρίση και την τουριστική έκρηξη που επακολούθησε».

Πιο ειδικά για την Πάρο ο κ. Παγώνης συμπληρώνει: «Στην Πάρο η κατάσταση είναι ανησυχητική».

Η ομότιμη καθηγήτρια στην ίδια σχολή και πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), Ελένη Μαΐστρου, υποστηρίζει: «Σε χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών (από το 2018 έως το 2022) σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, διπλασιάζεται ή τριπλασιάζεται ο αριθμός οικοδομικών αδειών που εκδίδονται και αντίστοιχα διπλασιάζονται ή υπερδιπλασιάζονται τα τετραγωνικά που προστίθενται μέσα στους ευαίσθητους παραδοσιακούς οικισμούς τους και στο ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον τους, που αποτελεί την ιστορική ταυτότητά τους. Σημειώνεται, παράλληλα, ότι αποσύρθηκαν από τις Κυκλάδες οι ρυθμίσεις που σχεδιάστηκαν από την πολιτεία για τις περιοχές Natura και για τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες έπειτα από αντίδραση των δημάρχων».

Οι επιπτώσεις

Η υπερδόμηση στην Πάρο και την Αντίπαρο –ειδικά την τελευταία πενταετία-  είναι σαφές ότι δεν έχει καμία σχέση με τις υπάρχουσες υποδομές των νησιών μας και βέβαια τη φέρουσα ικανότητα. Θα υποστηρίζαμε ακόμα πως πρόκειται για μία πλήρης άναρχη κατάσταση σε ό,τι αφορά την οικοδόμησης σε Πάρο και Αντίπαρο και οδηγούν με ταχύτητα σπρίντερ σε αλλοίωση του τοπίου.

Όπως υποστηρίζει η καθηγήτρια, Ελένη Μαΐστρου: «Ο πρόσθετος όγκος μέσα στους παραδοσιακούς οικισμούς των Κυκλάδων οδηγεί αναμφίβολα σε αλλοίωση της τυπολογίας των κτιρίων. Επιπλέον, οι νέες κατασκευές, που διευρύνουν τα άτυπα όρια των οικισμών, εξαφανίζουν τους ιστορικούς πυρήνες τους. Στις εκτός σχεδίου περιοχές, συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό η εξαφάνιση της γεωργικής γης, αλλά και του ίχνους που είχαν η γεωργία και η κτηνοτροφία στο τοπίο. Πεζούλες, αλώνια, μονοπάτια γίνονται βορά στην οικοπεδοποίηση. Ειδικά για τα μονοπάτια βλέπουμε να μετατρέπονται συστηματικά σε δρόμους. Η διαρκής αύξηση της εκτός σχεδίου δόμησης δημιουργεί ένα πολύ μεγάλο βάρος οικονομικό, περιβαλλοντικό και ενεργειακό στους δήμους και στην πολιτεία, το οποίο δεν αντιλαμβανόμαστε. Και έτσι βλέπουμε κυκλοφοριακή συμφόρηση, διακοπές στην υδροδότηση και στην ηλεκτροδότηση, αύξηση των σκουπιδιών. Με τις περιοχές εντός και εκτός οικισμών να χτίζονται, πολύ φοβάμαι ότι οι Κυκλάδες χάνουν με γρήγορους ρυθμούς τον χαρακτήρα τους».

Για το ίδιο θέμα ο καθηγητής, Θάνος Παγώνης, συμπληρώνει: «Ανησυχώ για την ταχεία αλλοίωση των Κυκλάδων και συνεπώς, θα υποστήριζα τον άμεσο έλεγχο της δόμησης. Στην Πάρο αυτό πρέπει να σταματήσει εντελώς, γιατί έχει ξεπεράσει πια κάθε όριο. Δεν λέμε κάτι νέο ή πρωτόγνωρο. Το Κάπρι έχει καταφέρει να κρατήσει τη φήμη του και τον υψηλού επιπέδου τουρισμό του επειδή υπάρχει πολύ μεγάλος έλεγχος της οικοδομικής δραστηριότητας από την πολιτεία. Πρέπει, λοιπόν, να λάβουμε μέτρα περιορισμού της δόμησης μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός των νησιών. Ο οποίος με τη σειρά του δεν πρέπει να επαναλάβει τα λάθη των δεκαετιών του ’70 και του ’80. Όμως, δεν αρκεί αυτό. Πρέπει παράλληλα να τεθούν ειδικοί όροι για το τουριστικό προϊόν, για το οποίο δεν υπάρχουν σήμερα σοβαροί περιορισμοί».

Ποιοι αγοράζουν;

Το καλό κλίμα και οι χαμηλότερες τιμές των ακινήτων στα ελληνικά νησιά, σε σύγκριση με ανταγωνιστικούς προορισμούς στην Ευρώπη, έχουν εκτοξεύσει το ενδιαφέρον κυρίως των ξένων επενδυτών.

Οι περισσότεροι αγοραστές είναι εύποροι συνταξιούχοι που αναζητούν μια δεύτερη κατοικία κοντά στη θάλασσα καθώς και επενδυτές που αναζητούν αποδόσεις ή επιδιώκουν να εξασφαλίσουν μέσω του καθεστώτος της «χρυσής βίζας», άδεια διαμονής. Ακόμα, για την Πάρο, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από αμερικανούς επενδυτές. Μία ακόμα νέα «πηγή» επενδυτών είναι ένας σημαντικός αριθμός εύρωστων οικονομικά πολιτών από την Ινδία, όπου έλληνες και ξένοι μεσίτες προσβλέπουν για να πραγματοποιήσουν συμφωνίες αγορών.

Σημειώνουμε ακόμα, ότι μπορεί οι τιμές να δείχνουν αστρονομικές, όταν όμως συγκριθούν με τις αντίστοιχες για κατοικίες υψηλών προδιαγραφών σε ευρωπαϊκούς παραθεριστικούς προορισμούς: Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία κλπ, παραμένουν ανταγωνιστικές. Επίσης, σύμφωνα με τους κτηματομεσίτες οι αποδόσεις που προσφέρει η εξοχική κατοικία στην Πάρο (έως το 2022, αφού η φετινή χρονιά αποτελεί ακόμα «μυστήριο» και υπάρχουν αρνητικά σημεία για τις Κυκλάδες), είναι υψηλότερες σε σύγκριση με αυτές που προκύπτουν σ’ άλλες περιοχές.

Τέλος, σε κάθε περίπτωση η υπερδόμηση που υπάρχει σε Πάρο και Αντίπαρο, είναι κάτι που πρέπει να απασχολήσει έντονα την κοινωνία και την τοπική αυτοδιοίκηση των νησιών μας.

ΠΗΓΗ: Έντυπη έκδοση «ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ» (30/7/2023)