Τη στιγμή που η Ελληνική κυβέρνηση αρνείται την οποιαδήποτε συζήτηση περί μείωσης του ΦΠΑ στα βασικά αγαθά, η κυβέρνηση της Ισπανίας επεκτείνει τη «συνταγή Σάντσεθ» και στο ελαιόλαδο.

Συγκεκριμένα, λίγες ημέρες μετά την επιβεβαίωση από την Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας ότι η μείωση του ΦΠΑ (ακόμα και στο 0% σε ορισμένα βασικά αγαθά) «πέρασε» τελικά και στις τιμές της λιανικής, η ισπανική κυβέρνηση κάνει το επόμενο βήμα μηδενίζοντας τον ΦΠΑ στο ελαιόλαδο.

Η κεντροαριστερή κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, λαμβάνοντας υπόψη ότι η τιμή του ελαιόλαδου έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της βουτιάς της παραγωγής με φόντο την ακραία ξηρασία, θα επαναφέρει τον «μηδενικό» ΦΠΑ στο ελαιόλαδο «από τον Ιούλιο», ενσωματώνοντάς τον «μόνιμα στην ομάδα των ειδών πρώτης ανάγκης», όπως ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών στο AFP.

Σημειώνουμε ότι η Ισπανία, που προμηθεύει το 50% του συνόλου του ελαιολάδου παγκοσμίως, είναι μαζί με την Ελλάδα οι πρώτες χώρες στην κατανάλωση αυτού του προϊόντος, με σχεδόν 14 λίτρα να αντιστοιχούν σε κάθε πολίτη ετησίως, σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (COI). Όμως, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INE), η τιμή του εκτοξεύθηκε τελευταία: έτσι, το ελαιόλαδο ήταν τον περασμένο μήνα 63% πιο ακριβό απ’ ό,τι τον Μάιο του 2023 και τρεις φορές ακριβότερο απ’ ό,τι τον Ιανουάριο του 2021. Το φαινόμενο αυτό εξηγείται από την πτώση της παραγωγής στην Ισπανία το 2022-2023 και το 2023-2024, λόγω ακραίων καυσώνων και ανομβρίας, από τους οποίους υπέφερε κυρίως η Ανδαλουσία (νότια), η κυριότερη περιφέρεια παραγωγής ελαιολάδου.

Ως αποτέλεσμα, το 2022-2023 η ισπανική παραγωγή έφθασε τους 660.000 τόνους, έναντι 1,48 εκατ. τόνων το 2021-2022. Το 2023-2024 δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 850.000 τόνους, σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας.

Η «συνταγή Σάντσεθ» στον ΦΠΑ

Το ημερολόγιο έγραφε 28 Δεκεμβρίου 2022, όταν η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε μια προσωρινή μείωση του συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, εν μέσω υψηλού πληθωρισμού. Με ισχύ, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2023, αυτή η μείωση του φόρου είχε αρχικά προγραμματιστεί να λήξει μετά από έξι μήνες, στις 30 Ιουνίου 2023.

Όμως, τα αυξημένα ποσοστά πληθωρισμού επέβαλαν αρχικά παράταση του μέτρου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023, και κατόπιν μία δεύτερη, που αναμενόταν να λήξει στα τέλη του φετινού Ιουνίου.

Με την πολιτική αυτή επιβλήθηκε μείωση από το 4% στο 0% για ψωμί, γάλα, τυρί, αυγά, φρούτα, λαχανικά και όσπρια, ενώ σε έλαια και ζυμαρικά η μείωση του φόρου ήταν από το 10% στο 5%. Η ισπανική κυβέρνηση εκτίμησε ότι από τη μείωση, το 2023, εξοικονομήθηκαν 1,32 δισ. ευρώ για τα νοικοκυριά της χώρας.