Ο ναός της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής που βρίσκεται στην πρωτεύουσα του νησιού μας, στην Παροικία, είναι ένας από τους αρχαιότερους και καλύτερα διατηρημένους χριστιανικούς ναούς και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα στο Αιγαίο.

Οι έρευνες που πραγματοποίησε ο αείμνηστος καθηγητής και ακαδημαϊκός Αναστάσιος Ορλάνδος κατά την αναπαλαίωση της Εκατονταπυλιανής (1959-1966), απέδειξαν ότι οι παραδόσεις που θέλουν κτήτορες του ναού τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη είναι σωστές.

Ο ναός υπήρξε εκπλήρωση του τάματος της Αγίας Ελένης στην Παναγία, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της προς τα Ιεροσόλυμα για την εύρεση του Τιμίου Σταυρού.

Παράλληλα οι έρευνες απέδειξαν ότι ο ναός υπήρχε στο σημείο αυτό από τον 4ο αιώνα, γεγονός το οποίο μαρτυρείται και από το σωζόμενο βαπτιστήριο του 4ου αιώνα μ.Χ., το οποίο αποτελεί το αρχαιότερο και καλύτερα διατηρημένο σε ολόκληρη την ορθόδοξη Ανατολή. Ο Ναός αυτός δεν είχε βέβαια την μορφή που έχει σήμερα. Το παλαιό κτίσμα των Αγίων και Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης ήταν μια σταυρική ξυλόστεγη βασιλική, η οποία από κάποια αιτία, πιθανότατα πυρκαγιά, καταστράφηκε  και ανασκευάστηκε από τον Αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον 6ο αιώνα, σύμφωνα με τον ρυθμό αρχιτεκτονικής της εποχής δηλαδή με θόλους και τρούλο.

Στο Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, η εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, η μεγαλύτερη γιορτή του νησιού μας, γίνεται σε ατμόσφαιρα βαθιάς κατάνυξης.

Η Θεομητορική εορτή της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της Χριστιανοσύνης, η οποία εορτάζεται κάθε καλοκαίρι στις 15 Αυγούστου.

Όλο το νησί συμμετέχει στον πανηγυρικό εορτασμό, ενώ πλήθος κόσμου συρρέει να προσκυνήσει την εικόνα της Παναγίας μας.

Εκείνη την ημέρα, όλοι οι Χριστιανοί γιορτάζουμε με ιδιαίτερη λαμπρότητα την Κοίμηση της Θεοτόκου, την Ταφή και τη Μετάστασή Της στους ουρανούς κοντά στον Υιό της, τον Χριστό μας.

Η Παναγία μας, διαχρονικό παράδειγμα ταπεινότητας και ανιδιοτέλειας, είναι εκείνη στην οποία στρεφόμαστε καθημερινά στις δύσκολες στιγμές μας, για να πάρουμε θάρρος, δύναμη και παρηγοριά.

Ας αντλήσουμε και φέτος αστείρευτη δύναμη από τη χάρη Της και ας εορτάσουμε αυτή τη μεγάλη γιορτή της θρησκείας μας, με το βλέμμα στραμμένο στον συνάνθρωπο.

Η σκέψη όλων μας, είναι κοντά σε όσους δοκιμάζονται από τις πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα μας  καθώς και σε αυτούς που δίνουν μάχη, καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες για την κατάσβεσή τους.

Η Παναγία  Εκατονταπυλιανή να μας σκεπάζει, να είναι δίπλα μας και να γεμίζει την καρδιά μας με ελπίδα και αισιοδοξία !

Χρόνια πολλά στις εορτάζουσες και στους εορτάζοντες !

Χρόνια πολλά, ευλογημένα και ειρηνικά σε όλο τον κόσμο !

Ο Δήμαρχος Πάρου

Κωνσταντίνος Ν. Μπιζάς