Δασικοί χάρτες νησιών Αιγαίου

Σύμφωνα με τον κ. Νίκο Σταματούκο, δασολόγο-περιβαλλοντολόγο, μέλος του Πανελλαδικού Συνδέσμου Μελετητών Γεωτεχνικών, κατά την εξέλιξη της διαδικασίας των δασικών χαρτών στα νησιά του Αιγαίου αναδύθηκαν τρεις κατηγορίες προβλημάτων.

1. Κριτήρια καταχώρισης των εδαφών, ως δασικών, χορτολιβαδικών, αγροτικών: Ο Ν. 998/79 και η ερμηνευτική Υ.Α. ξεκαθαρίζουν ρητά και ονομαστικά ότι τα φρυγανώδη είδη, θυμάρι, λαδανιά, κουνούκλα, αλογοθύμαρο, αφάνα, αχινοπόδι, αστοιβή, ξυλαφάνα, σπαράγγι, φασκόμηλο, θρούμπι κ.λπ., ενδημικά των νησιών, δεν είναι δασικά είδη αλλά χορτολιβαδικά, χαρακτηρίζοντας τις εκτάσεις ως χορτολιβαδικές και όχι δασικές.

Εν τούτοις, το ΠΔ 32/2016, στο κείμενό του, με δύο ασαφείς λέξεις εντός παρενθέσεως, ανατρέπει όλα τα προηγούμενα και θεωρεί τα προαναφερόμενα φρυγανώδη είδη ως δασικά. Την ανατροπή αυτή υλοποίησε στα νησιά με ασφυκτική πίεση και επιμονή προς τις δασικές υπηρεσίες, ο τέως συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, διατάσσοντάς τες να καταχωρίσουν ως δάσος κάθε αγρό που εγκαταλείφθηκε πρόσκαιρα και κάθε χορτολίβαδο με τα προαναφερόμενα είδη, με συνέπεια χιλιάδες στρέμματα καθαρής αγροτικής γης να χαρακτηρισθούν δάση και οι ιδιοκτήτες να απολέσουν κάθε όφελος από αυτήν.

2. Έμμεσες συνέπειες των καταχωρίσεων του δασικού χάρτη στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα: Στο άρθρο 62 του Ν. 998/79, οι Κυκλάδες εξαιρούνται από το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου, όσον αφορά τα δασικά και χορτολιβαδικά εδάφη, ενώ αντίθετα στο άρθρο 2 Ν. 4280/2014 η εξαίρεση του άρθρου 62 έμμεσα καταργείται. Έτσι, χωράφια και χορτολίβαδα, με τα προαναφερόμενα είδη, θα χαρακτηρίζονται δασικά, άρα δημόσια.

3. Μπλοκάρισμα των συναλλαγών: Γεωτεμάχια με μικτή μορφή στον δασικό χάρτη (αγροτικό-χορτολιβαδικό-δασικό) δε μεταβιβάζονται πλέον γιατί το μη αγροτικό τμήμα διεκδικείται από το Δημόσιο και η μεταβίβαση μόνο του αγροτικού τμήματος καταστρέφει την οικοδομησιμότητα. Γεωτεμάχια αμιγώς χορτολιβαδικά δεν μεταβιβάζονται λόγω διεκδίκησης του Δημοσίου.

Έτσι, όμως, ο δασικός χάρτης αυτοακυρώνεται, καταστρέφει κάθε εμπιστοσύνη σε αυτόν, δε συμβάλλει στον πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό σχεδιασμό και, καταργώντας την ασφάλεια των συναλλαγών, κάθε επένδυση γίνεται ανασφαλής.

Ο κ. Σταματούκος κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για τα παραπάνω:

- Να διευκρινισθεί ότι τα προαναφερόμενα χορτολιβαδικά ειδη δεν είναι δασικά, όπως ορίζει ο Ν. 998/79.

- Οι τελεσίδικα αγροτικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις του κυρωμένου δασικού χάρτη να μην επανεξετάζονται.

- Στις εκτάσεις μικτής μορφής να επιτρέπεται η μεταβίβαση του αγροτικού τμήματος χωρις καταστροφή της οικοδομησιμότητας.

- Η μεταβίβαση χορτολιβαδικής ή δασικής έκτασης στις περιοχές του άρθρου 62 Ν.998/79 να συντελείται ελεύθερα, πλην των περιπτώσεων εκκρεμοδικίας με το Δημόσιο ή των καταγεγραμμένων κτημάτων, ως δημοσίων.

- Να ανοίξει διάλογος με τη συμμετοχή επιστημονικών και κοινωνικών φορέων για τη λελογισμένη προστασία των φρυγανότοπων των νησιών, χωρίς ακύρωση του αγροτικού και χορτολιβαδικού χαρακτήρα τους.

- Το Δημόσιο να ασκήσει αναγνωριστική αγωγή για τις εκτάσεις για τις οποίες έχει αποδεικτικά στοιχεία και να απαλλάξει τις υπόλοιπες από τη «ρετσινιά» ότι θεωρούνται δημόσιες.

- Να συσταθεί στο ΥΠΕΝ επιτροπή από δασολόγο, νομικό και μηχανικό, επιλαμβανόμενη άμεσα της πληθώρας των προκυπτόντων θεμάτων κατά την ανάρτηση και μετά την κύρωση των δασικών χαρτών.