Προβληματισμός της περιφερειακής παράταξης «ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ»

ΘΕΜΑ: «Συνεχιζόμενη και αυξανόμενη η νοσηρότητα που πλήττει τις δομές Υγείας στα νησιά του Αιγαίου»

Σε όλη την Ελλάδα τις δομές υγείας μαστίζει κυρίως η υποστελέχωση και η έλλειψη εξοπλισμού. Παρ’ όλες τις οχλήσεις και διαμαρτυρίες του υγειονομικού προσωπικού, ακόμα και διοικητών Νοσοκομείων που προέβησαν σε παραίτηση μετά από την «επιβαρυμένη συγκυριακή κρισιμότητα των Νοσοκομείων» όπως τόνισε ο παραιτηθείς Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας του Βενιζέλειου Νοσοκομείου Ρεθύμνου, αλλά και μετά από κινητοποιήσεις των τοπικών κοινωνιών στα νησιά και στην Αθήνα, το κράτος δεν έχει μπορέσει να λάβει αποφάσεις που στηρίζουν το αγαθό της Δημόσιας Υγειονομικής Φροντίδας.

Το ίδιο μοτίβο ακολουθούν τα νησιά του Νότιου Αιγαίου, στα οποία όμως οι ιδιαιτερότητες που προκύπτουν από τη νησιωτικότητα εντείνουν την κατάσταση. Οι ελλείψεις γιατρών, νοσηλευτικού, τεχνικού, βοηθητικού, καθώς και διοικητικού προσωπικού σε όλα τα νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας των νησιών του Ν. Αιγαίου είναι απερίγραπτες. Συνεπώς, απερίγραπτη είναι και η δυσκολία που διέπει τις εργασιακές συνθήκες του περιορισμένου υγειονομικού προσωπικού που υπηρετεί στα νησιά, μιας και η εργασιακή τους καθημερινότητα είναι αβάσταχτη, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου ο πληθυσμός των νησιών πολλαπλασιάζεται λόγω του τουρισμού. Γλαφυρά παραδείγματα; Η δραματική κατάσταση που βίωσε και βιώνει ένας παιδίατρος στη Λέρο με πρόσφατο γεγονός, τη «βουτιά στη θάλασσα» κατά τη διακομιδή ενός βρέφους, το οποίο αναδεικνύει την έλλειψη επαγγελματικής αξιοπρέπειας που αντιμετωπίζουν αυτοί οι άνθρωποι. Επιπλέον, στο Καστελλόριζο, δύο πρόσφατα περιστατικά αποκαλύπτουν την απερίγραπτη κατάσταση που επικρατεί. Ένα αγόρι κι ένα κορίτσι νηπιακής ηλικίας μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία της Τουρκίας μετά από τραυματισμό τους, διότι η ανταλλαγή πληροφοριών και η επικοινωνία με το νοσοκομείο της Ρόδου αποδείχθηκαν αποτυχημένες. Αυτά τα περιστατικά αντιπροσωπεύουν συνολικά τις ριψοκίνδυνες καταστάσεις τις οποίες καλείται το υγειονομικό προσωπικό σε αυτά τα νησιά να διαχειριστεί, καθώς προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες, ειδικά κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.

Το γεγονός, ότι γιατροί και νοσηλευτές, δεν επιλέγουν τις νησιωτικές δομές υγείας, με αποτέλεσμα οι ελάχιστες προκηρύξεις να καθίστανται άγονες, οφείλεται από τη μια στη γνώση ότι με την ανάληψη της θέσης τους θα αναγκαστούν να καλύψουν μεγάλα «χρέη» σε άδειες για τους ήδη υπηρετούντες. Είναι κοινό μυστικό ότι οι υγειονομικοί υπερ-συμπληρώνουν τον μέγιστο αριθμό εφημερίων που ορίζει ο νόμος, βάζοντας σε κίνδυνο την υγεία τους, αλλά και των ασθενών, όπως γίνεται στα αναισθησιολογικά τμήματα των περισσότερων νοσοκομείων (π.χ. Ρόδου και Σύρου). Αποτρεπτικά προς την κάλυψη θέσεων λειτουργούν επίσης, οι μονοπρόσωπες ειδικότητες για γιατρούς. Από την άλλη, στις νησιωτικές δομές εν έτει 2023, δεν υπάρχουν βασικές ιατρικές ειδικότητες, όπως καρδιολόγου (π.χ. Νοσοκομείο Καλύμνου , παθολόγου (π.χ. Νοσοκομείο Κω), παιδιάτρου (π.χ. Νίσυρος), οδοντίατρου (π.χ. Λέρος), γυναικολόγου (π.χ. Κ.Υ. Πάρου) κτλ. Αυτό οδηγεί τους γιατρούς που υπηρετούν να αδυνατούν να ανταπεξέλθουν ακόμη και στις βασικές διεπιστημονικές απαιτήσεις των ασθενών. Μέχρι τώρα, το Υπουργείο Υγείας και οι ΥΠΕ προσπαθούν με μετακινήσεις γιατρών και νοσηλευτών από νησί σε νησί και μέσω συμβάσεων με ιδιώτες γιατρούς, να καλύψουν τα κενά, δημιουργώντας αναπόφευκτα νέα. Βέβαια συμβαίνουν και άλλα παράξενα στη στελέχωση των νοσοκομείων, όπως η ύπαρξη τριών οφθαλμίατρων στο νοσοκομείο της Κω, ενώ αυτό της Καρπάθου προχώρησε σε σύμβαση με ιδιώτη Οφθαλμίατρο («με μπλοκάκι»). Στη λίστα των αντιξοοτήτων προστίθενται: δυσκολία εύρεσης στέγης (λόγω μετατροπής σε airbnb), ακριβά ενοίκια, ακριβά αεροπορικά - ακτοπλοϊκά εισιτήρια, μεγάλη ακρίβεια στη νησιωτική Ελλάδα, κ.α. Και ποιος κατηγορείται γι’ αυτήν την κατάσταση; οι «απαιτητικοί» υγειονομικοί, που δεν ανταποκρίνονται στις προκηρύξεις θέσεων.

Έτσι από ένα μικρό οδοιπορικό σε δομές υγείας του Νοτίου Αιγαίου προκύπτουν:

“Βαρδάκειο και Πρώιο” Γενικό Νοσοκομείου Σύρου: Τεράστια είναι η υποστελέχωση του (όπως στη μονάδα τεχνητού νεφρού), που μαζί με την απομάκρυνση του ελικοπτέρου του ΕΚΑΒ από την πτητική βάση του νησιού, προκαλούν έντονες διαμαρτυρίες από υγειονομικούς και κοινωνία. Οι προβληματισμοί αυτοί δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν από τον θάνατο 22χρονου από τη Νάξο (5/11/2023). Ο ασθενής -ενώ μάταια περίμενε ελικόπτερο από τη Σύρο-, προγραμματίστηκε να μεταφερθεί από ελικόπτερο που εκτελούσε ήδη αεροδιακομιδή από την Άνδρο, το οποίο έπρεπε να γυρίσει από Ελευσίνα, να πάρει γιατρούς από τη Σύρο και με μεγάλη καθυστέρηση πια να παραλάβει τον άτυχο νεαρό, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας.

Νοσοκομείο Καρπάθου: Αντιμετωπίζει πολλές ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό δυναμικό βάσει οργανογράμματος και των εξαγγελθέντων νέων τμημάτων (όπως του αξονικού τομογράφου). Ακόμα, εκκρεμεί η μονάδα τεχνητού νεφρού παρά τις ανάγκες του νησιού, η κατασκευή υποδομής για την απομάκρυνση όμβριων υδάτων, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο πλημμύρας και η ολοκλήρωση του οδικού κόμβου μπροστά στο Νοσοκομείο που τώρα οδηγεί σε σοβαρά ατυχήματα.

Νοσοκομείο Σαντορίνης (Θήρας): Το πολύπαθο αυτό νοσοκομείο έχει χαρακτηριστεί «κέντρο διερχομένων», με πολλά κενά σε ιατρικό προσωπικό, που καλύπτονται παροδικά μέσω μετακίνησης από άλλα νοσοκομεία, όπως του αναισθησιολόγου, καρδιολόγου και μικροβιολογικού. Από «απόγνωση», αυτή τη φορά οι προκηρύξεις περιορίζουν το χρονικό διάστημα υπηρεσίας, όπως του καρδιολόγου για εξάμηνο και του Μικροβιολόγου για δεκάμηνο (5/11)! Λείπει ακόμα μια απαραίτητη ειδικότητα: αυτή του νεκροτόμου-σαβανωτή, γεγονός που σε συνδυασμό με το χαλασμένο ψυγείο έδωσε στη δημοσιότητα την ακραία είδηση νεκρού σε σήψη (7/11), ενώ τα λειτουργικά προβλήματα του είναι επίσης άφθονα (π.χ. ιματισμός, καθαριότητα, σίτιση ασθενών κτλ)

Βουβάλειο Νοσοκομείο Καλύμνου: Αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης, σε ιατρικό, διοικητικό και νοσηλευτικό προσωπικό (π.χ. οι ανάγκες της Καρδιολογικής κλινικής καλύπτονται από ιδιώτες καρδιολόγους «με μπλοκάκι» ή μέσω μετακίνησης από άλλα νοσοκομεία).

ΚΥ Μήλου: Είναι σοβαρά υποστελεχωμένο σε σχέση με τις ανάγκες του νησιού και το οργανόγραμμα του, ενώ πρόσφατα μετατέθηκαν από αυτό σε άλλες μονάδες των Κυκλάδων Πνευμονολόγος και Παιδίατρος, χωρίς μέριμνα κάλυψης των θέσεων αυτών.

Νοσοκομείο Ρόδου: Βιώνει σοβαρότατη υποστελέχωση σε ιατρικό, νοσηλευτικό, τεχνικό, βοηθητικό προσωπικό που αγγίζει το 50% των θέσεων, όπως ορίζονται από το οργανόγραμμα. αλλά και από τις ανάγκες της Ρόδου, των νησιών της περιφερειακής ενότητας Ρόδου, καθώς και των τουριστών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

ΚΥ Πάρου: η λειτουργία του καθορίζεται από τις υπεράνθρωπες προσπάθειες διοίκησης και ιατρικού- νοσηλευτικού προσωπικού που βιώνει σοβαρές ελλείψεις (π.χ. σε γυναικολόγο και ακτινοδιαγνώστη)

Νοσοκομείο Κω: είναι σοβαρότατα υποστελεχωμένο βάσει του οργανογράμματος και των αναγκών του νησιού, αφού υπηρετούν: ένας ακτινολόγος- καρδιολόγος-παιδίατρος και ο παθολόγος του έχει μετακινηθεί από άλλο ίδρυμα, παρά τις ανάγκες του νησιού, των τουριστών και του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης Κω για αιτούντες άσυλο και μετανάστες.

Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου: Υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε ιατρικό (π.χ. οδοντίατρος, νεφρολόγος με «μπλοκάκι»), νοσηλευτικό (νοσηλευτές καλούνται να καλύπτουν τρεις κλινικές για να υλοποιείται το ημερήσιο πρόγραμμα) και λοιπό προσωπικό. Επίσης, πρέπει να τονιστεί ότι το ΚΘΛ εξυπηρετεί και το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης Λέρου για αιτούντες άσυλο και μετανάστες.

ΕΚΑΒ: λειτουργεί εδώ και 4 χρόνια με χαμηλή στελέχωση (π.χ. Σύμη και Νίσυρο) και στόλο απαρχαιωμένο, όπως σε όλη τη χώρα. Τραγικά είναι τα αποτελέσματα της αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών, κάποια από τα οποία έχουν αποβεί θανατηφόρα (όπως στην Κω και στη Νότια Ρόδο), παρά την πρόθεση κάλυψης θέσεων – μέσω πράξης νομοθετικού δικαίου από την κυβέρνηση- από το ήδη υποστελεχωμένο Πυροσβεστικό Σώμα και τον Στρατό!

Κοινά τα προβλήματα όλων των υπόλοιπων νησιών, με Δημοτικά, Περιφερειακά και Αγροτικά ιατρεία στελεχωμένα από λίγους γιατρούς, εξαντλημένους από εφημερίες. Η Α/βάθμια λοιπόν περίθαλψη είναι και αυτή απαξιωμένη από άκρη σε άκρη του Νότιου Αιγαίου. Η τακτική των μετακινήσεων γιατρών από άλλα νησιά (π.χ. από Ρόδο προς Τήλο) φαντάζουν μπαλώματα μπροστά στις ανάγκες. Οι συμβάσεις με ιδιώτες, δεν καλύπτουν τις υγειονομικές απαιτήσεις, αλλά ούτε και τα χαρακτηριστικά της διαφανούς, δημόσιας περίθαλψης, για τους νησιώτες και τις νησιώτισσες Δεν υπάρχουν καν λόγια για την απόλυτη έλλειψη υποδομών ψυχικής υγείας! Με αυτόν τον τρόπο, ο συνταγματικά κατοχυρωμένος θεσμός της νησιωτικότητας, έχει ολοκληρωτικά απαξιωθεί.

Την ίδια ώρα, δαπανώνται τεράστια ποσά για τις περίπου 3.500 αεροδιακομιδές ετησίως, που πολλές φορές είναι αναποτελεσματικές, κυρίως συγκρινόμενες με πρότυπα του εξωτερικού. Πάνω σε αυτή τη διαπίστωση, έρχονται να προστεθούν τα πορίσματα της έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το χρονικό διάστημα 1.1.2021 έως 30.4.2022, βάσει της οποίας «πρωταθλητές» στη διαδικασία των απευθείας αναθέσεων αναδεικνύονται τα νοσοκομεία και οι ΥΠΕ. Μόνο ένα μικρό ποσοστό των συμβάσεών τους ανατίθεται μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών - λόγω συστημικών δυσκολιών, σε συνδυασμό με τις επείγουσες ανάγκες προμήθειας φαρμάκων και αναλωσίμων. Όλο αυτό, πέρα από το ότι συμπληρώνει τη συνολική εικόνα αδιαφάνειας στη δημόσια διοίκηση, κοστίζει ακριβότερα στο κράτος, αλλά και στον φορολογούμενο.

Αποκορύφωμα όλων είναι η απόφαση της κυβέρνησης να χορηγήσει 6,8 εκατομμύρια ευρώ στα Αθηναϊκά κανάλια εθνικής εμβέλειας, αντί να επενδύσει στις υγειονομικές υποδομές των νησιών του Νοτίου Αιγαίου και του ευρύτερου ελλαδικού χώρου. Η κίνηση αυτή αντικατοπτρίζει μια πολιτική προτεραιότητα και επιβεβαιώνει ότι οι διαθέσιμοι πόροι δεν αξιοποιούνται για τη βελτίωση των υποδομών υγείας, καθώς οι υγειονομικές ελλείψεις παραμένουν ανείπωτες, παρά τις επιτακτικές ανάγκες, ιδίως σε απομακρυσμένες περιοχές. Ή ότι οι πόροι που προορίζονται για τον νευραλγικό τομέα της υγείας, στοχευμένα δεν επαρκούν, καταλήγοντας στο ίδιο ερώτημα: Υπάρχει ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ για να βελτιωθούν οι υγειονομικές υποδομές ή ακριβώς για το αντίθετο;

Υπάρχει λύση; Η τοπική αυτοδιοίκηση που γνωρίζει από κοντά όλη αυτή την παθογένεια, πρέπει να συνδράμει άμεσα, αλλά και μέσω άσκησης πίεσης στην κεντρική εξουσία, ώστε να διευρυνθούν και να αυξηθούν τα οικονομικά κίνητρα, για τους υγειονομικούς υπαλλήλους. Αυτά που δίνονται τώρα είναι πενιχρά και σποραδικά (ΔΕ δίνονται σε όλους, αλλά σε μερικούς ιατρούς υπαίθρου ανά Δήμο ή σε συγκεκριμένο αριθμό επικουρικών ιατρών ανά νοσοκομείο/ Κ.Υ.) μπροστά σε αυτά που θα οδηγούσαν έναν γιατρό ή νοσηλευτή να τολμήσει να υπηρετήσει σε ένα απομακρυσμένο νησί. Εξίσου σημαντικό όμως είναι να δημιουργηθεί μια ευρύτερη δέσμη κινήτρων, πέρα από τα οικονομικά: επαγγελματικά, εκπαιδευτικά, κοινωνικά κ.α. Τίποτα όμως από τα παραπάνω δε θα οδηγήσει στη λύση των τεράστιων προβλημάτων αν δε διαφανεί η πρόθεση για αύξηση των ποσοστιαίων δαπανών για τη δημόσια υγεία επί του Α.Ε.Π (όπως συμβαίνει στις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες), που θα καταστήσει εφικτές μαζικές προσλήψεις στο χώρο της υγείας. Δεν αρκούν ούτε χειροκροτήματα (όπως στην περίοδο της Πανδημίας), ούτε μπαλώματα!

Ενώνουμε λοιπόν τη φωνή μας, με αυτή των τοπικών κοινωνιών και των εργαζομένων στην υγεία, στις κινητοποιήσεις που συνεχίζονται, με σκοπό τη διεκδίκηση συνθηκών υγειονομικής περίθαλψης κατοίκων ΟΧΙ Δεύτερης κατηγορίας.

Από το Γραφείο τύπου

9/11/23