Η «Νίκη» και οι δεσμοί της με το Άγιον Όρος
/Ούτε μία ούτε δύο ούτε τρεις είναι οι μονές του Αγίου Όρους που «έδωσαν την ευλογία τους» στο κόμμα «Νίκη» του θεολόγου Δημήτρη Νατσιού. Είναι τουλάχιστον έξι και η απόφαση είναι πολυπαραγοντική.
Η κοσμική και πολιτική ένταση εισχώρησε στο «Περιβόλι της Παναγιάς» εδώ και καιρό, συνήθειες αιώνων θρυμματίστηκαν ή υπερκεράστηκαν και η πανδημία παράλληλα με τη ρωσο-ουκρανική διαμάχη που εξελίχθηκε σε πόλεμο έδωσαν την τελική βολή. Η οποία, ως άλλη μια παραδοξότητα του καιρού μας, βρίσκει κατάστηθα… τη Ν.Δ., με το Άγιον Όρος να μετατρέπεται σε αχίλλειο πτέρνα της απρόσβλητης επικοινωνιακά κυβερνώσας παράταξης που αναζητά την αυτοδυναμία.
Ασφαλείς πληροφορίες της «Εφ.Συν.» θέλουν πίσω από το κόμμα «Νίκη» να συντάσσονται οι μονές Φιλοθέου, Καρακάλλου, Κωνσταμονίτου, Ξηροποτάμου και κατά το ήμισυ οι μονές Βατοπεδίου και Διονυσίου. Εκτός του «ακροδεξιού τόξου» και των στοχεύσεών του βρίσκονται σίγουρα οι μονές Μεγίστης Λαύρας, Σιμωνόπετρα, Ξενοφώντος, Κουτλουμουσίου, Σταυρονικήτα, το Χιλανδάρι και η νόμιμη κοινότητα της Εσφιγμένου. Οι Ζηλωτές της τελευταίας (αυτοί που είναι αποκλεισμένοι στο κτίριο της μονής) είναι ταυτισμένοι από καιρό με το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου…
Πρώτο βιολί στην ορχήστρα της «Νίκης» είναι η μονή Φιλοθέου. Η συμμετοχή του ασφαλιστή Εμμανουήλ Γκλάβα, αδερφού του ηγούμενου της Φιλοθέου αρχιμανδρίτη Νικόδημου, είναι χαρακτηριστική. Αλλά είναι η επιφάνεια. Αυτό που έχει σημασία είναι οι σχέσεις της μονής με τον Ρώσο πρωθυπουργό Μιχαήλ Μισούστιν, που την επισκέφτηκε διαδοχικά το 2020 και το 2021 και ο αδερφός του οποίου συμβάλλει οικονομικά στα μεγάλα αναστηλωτικά έργα του μοναστηριού. Όσοι βρίσκονται στην απέναντι πλευρά σαρκάζουν μάλιστα πως ανάμεσα στις τόσες αντιφάσεις και τα παράδοξα, υπάρχει και αυτό το ανεκδοτολογικό: «Μα δεν το ξέρετε ότι η Φιλοθέου είναι ιδιοκτήτρια του υπόγειου πάρκινγκ που βρίσκεται κάτω από το αμερικανικό προξενείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης;! Γούστο δεν έχει;».
Στο Αγιον Ορος έχουν ακτινογραφήσει από καιρό την κεντρική ιδεολογική ταυτότητα των μονών και του κόμματος Νίκη: δεν αποδέχονται τους αρχαιολάτρες (γι’ αυτό και έχουν εχθρικές σχέσεις με τον Κ. Βελόπουλο), δεν αποδέχονται τους χρυσαυγίτες και τη δράση τους που τη θεωρούν εγκληματική, είναι με το κίνημα των αντιεμβολιαστών, κατά των μεταναστών, ασπάζονται συνωμοσιολογικές θεωρίες, πορεύονται με το σύνθημα «πατρίς - θρησκεία - οικογένεια» και πάνω απ’ όλα είναι ακραιφνείς ρωσόφιλοι.
Συγκροτήθηκαν σε σχεδόν ενιαίο σχηματισμό την περίοδο της πανδημίας, με σκληρές και ανυποχώρητες αντιεμβολιαστικές θέσεις οι οποίες έδεσαν, όπως λέγεται χαρακτηριστικά, αυτό το ιδιόμορφο «πολιτικό κουρασάνι». Οπως τονίζουν στην «Εφ.Συν.» Αγιορείτες: «Προσέξτε γιατί διαπιστώνουμε ότι μάλλον δεν έχετε καταλάβει ακριβώς τι συμβαίνει. Το κόμμα Νίκη δεν είναι φαιδρό, έχουν πάρει μαθήματα από όλη την προηγούμενη περίοδο, μπορεί οι άνθρωποι που το πλαισιώνουν να είναι άσχετοι, κι αυτό να φανεί όταν βγουν στη Βουλή, αλλά μέχρι τότε έχουν να φάνε ψωμί».
Η συζήτηση άνοιξε με ιδιαίτερη ένταση, σενάρια ενέπλεκαν και μητροπολίτες και προχθές πήρε θέση ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: «Δεν πρόκειται να ανεχθώ ούτε τη χυδαία απόπειρα χρησιμοποίησης της Εκκλησίας μας ως εργαλείου για την επιδίωξη των αλλότριων σκοπών οιωνδήποτε και της οικειοποίησής Της από τους οιουσδήποτε παραχαράκτες της πίστης μας, που, εκμεταλλευόμενοι το θρησκευτικό συναίσθημα των ανθρώπων, επιζητούν να δημιουργήσουν οπαδούς και στρατούς, ούτε όμως την ομοίως βλάσφημη απόπειρα στοχοποίησης της Εκκλησίας μας ως δήθεν παράγοντα “υπόγειας” ή “μυστικής” ανάμιξης σε διαδικασίες και σε ζητήματα απολύτως αλλότρια με την αποστολή Της. Ως εδώ». Το γεγονός ότι μητροπολίτες επιτίθενται στη λογική της πολιτικής εμπλοκής (Αλεξανδρουπόλεως Ανθιμος) ή σπεύδουν να αποποιηθούν την εμπλοκή (Κατερίνης Γεώργιος) δείχνει το μέγεθος της αναταραχής.
Από κοντά προσπάθησε να μαζέψει την ένταση η μονή Καρακάλλου με ανακοίνωση στην οποία σημειώνει: «Δηλώνομεν υπευθύνως, και πάλιν, ότι η Ιερά ημών Μονή ουδεμίαν σχέσιν έχει με τας οιασδήποτε δηλώσεις που εκυκλοφόρησαν οπουδήποτε, ούτε είμεθα ενήμεροι διά την σύνταξιν και διάδοσιν αυτών. Διά τούτο ενυπογράφως διαψεύδομεν αυτάς, προκειμένου να σταματήση κάθε άλλη περαιτέρω συζήτησις και να δοθή τέλος εις το, ως μη ώφειλε, ανακύψαν ζήτημα».
Μοναχοί άλλων μοναστηριών σχολίαζαν όμως ότι τα ίδια έγιναν και όταν την Καρακάλλου επισκέφθηκε προ μηνών ο Πατριάρχης, τον οποίο δέχτηκαν αλλά «μόλις έφυγε, άλλαξαν τα πράγματα» (σημ.: μεταφέρουμε την ευγενική εκδοχή του σχολίου).
Όσοι γνωρίζουν σε βάθος τα γενόμενα στο Όρος σημειώνουν ότι το κακό για την Αθωνική πολιτεία ξεκίνησε από την εξέλιξη του φαινομένου του γεροντισμού. Σπάρθηκε από τον Ιωσήφ τον Ησυχαστή και γιγαντώθηκε σιωπηλά αλλά σταθερά. «Η Εκκλησία και η κοινότητα είναι σκανδαλισμένη με όσα γίνονται αυτό το διάστημα», λένε στην «Εφ.Συν.», σημειώνοντας πως «όλα αυτά είναι αίρεση, είναι απαράδεκτο να γίνεται προεκλογική προπαγάνδα υπέρ κόμματος ακόμη και σε μαθητές της Αθωνιάδας Σχολής, όπως μας καταγγέλθηκε από μαθητές μετά από πρόσφατη εκδρομή. Δεν μπορεί να λένε ότι αυτά τα ήθελε ο Αγιος Παΐσιος».
Και καταλήγουν: «Δυστυχώς όλα ετούτα θα τα εισπράξει το Αγιον Ορος σε δυσμένεια και μείωση του κύρους του, μας εκθέτουν ανεπανόρθωτα, η σχέση του Ορους για αιώνες με την κοσμική εξουσία ήταν πάντα προσεκτική, ήμασταν πάντα υπό κρατική προστασία, αυτή η ομαλότητα έχει διαταραχθεί. Πού είναι εκείνο το “τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, τα του Θεού τω Θεώ”;».
…Και η επίσκεψη Μητσοτάκη
Τα μηνύματα τα έλαβε στην κάλπη ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δηλαδή αργά, καθώς την πάτησε υποτιμώντας την εθιμοτυπία. «Το γάλα χύθηκε και πότισε τη Νίκη», λένε, όταν λίγο πριν από τις εκλογές τέθηκε σε προσκύνημα στην Αθήνα η εικόνα του Αξιον Εστί. Ως είθισται, η Ιερά Κοινότητα ζήτησε συνάντηση με τον πρωθυπουργό, η οποία αρχικά συμφωνήθηκε, ύστερα το πρόγραμμα μπερδεύτηκε, ακυρώθηκε, επαναλήφθηκε, στριφογύρισε, για να καταλήξει στο ότι ο πρωθυπουργός δέχτηκε μόνο τέσσερα άτομα, δηλαδή αντιπροσωπεία, την Ιερά Επιστασία. «Αυτό δημιούργησε μεγάλη δυσαρέσκεια, ήταν ανώμαλη προσγείωση για όλους μας, για να το πούμε απλά, για εμάς ήταν σκάνδαλο, κι αυτό το γεγονός το εκμεταλλεύθηκαν όσο δεν πάει αυτοί που συντάσσονται με τη Νίκη».
Όταν ρωτάμε αν με την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη, η οποία φημολογείται πιθανότατα για το ερχόμενο Σάββατο, όταν θα βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα, είναι δυνατόν αυτή η δυσαρέσκεια να «μαζευτεί», η απάντηση είναι αιχμηρή, εκπλήσσει σίγουρα όσους δεν γνωρίζουν την πολυπλοκότητα σκέψης και δράσης των Αγιορειτών: «Ναι, έρχεται, αλλά δεν έρχεται ως πρωθυπουργός, έρχεται ως αρχηγός κόμματος, ε λοιπόν… ας τον πάει ο κ. Μαρτίνος (διοικητής μέχρι σήμερα στο Όρος)… στην Καρακάλλου…». Καμία φράση δεν είναι αθώα στο διπλωματικό φρασεολόγιο του Όρους. Όποιος δεν ξέρει και δεν προσέχει μπορεί να βρεθεί αίφνης σε βάραθρο.
Η αναφορά στον πολιτικό διοικητή του Αγίου Ορους, τον εφοπλιστή Θανάση Μαρτίνο, δεν είναι τυχαία (παρά τις επίμονες ερωτήσεις μας κανένας από όσους μιλήσαμε δεν επιβεβαίωσε με οποιονδήποτε τρόπο εμπλοκή άλλων εφοπλιστών στην υπόθεση). Μέσα στην προεκλογική περίοδο διακινήθηκε η πληροφορία ότι ο κ. Μαρτίνος είχε στείλει επιστολή παραίτησης. Ο ίδιος με δήλωσή του (19.4.23, voria.gr) αναφέρει ότι τα είχε συζητήσει με τον Παναγιώτη Πικραμμένο και «δεν θα υπέβαλλα παραίτηση εν μέσω της προεκλογικής περιόδου, το διαψεύδω κατηγορηματικά.
Δεν θα το έκανα όσο διαρκεί η προεκλογική περίοδος, ωστόσο έχω ενημερώσει αρμοδίως πως μόλις ολοκληρωθεί ο κύκλος της τετραετούς θητείας μου, τον Σεπτέμβριο, θα αποχωρήσω. Θα είμαι όμως πάντα κοντά στην Ιερά Κοινότητα και στο Άγιον Όρος». Πίσω από το «δεν παραιτούμαι, αποχωρώ» δεν είναι λίγοι εκείνοι που διαβάζουν πιέσεις των Αμερικανών στην κυβέρνηση σχετικά με τη δραστηριότητα του στόλου του κ. Μαρτίνου για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Ο κ. Μαρτίνος τήρησε τις ισορροπίες στο Όρος και βοήθησε τις μονές στη διάρκεια της πανδημίας, τι θα σημάνει όμως η αποχώρησή του μένει ανοιχτό.
Μέχρι σήμερα είναι άγνωστο το πρόγραμμα του κ. Μητσοτάκη στο Όρος. Εννοείται ότι θα τον υποδεχτούν, αλλά όχι με τελετουργικό πρωθυπουργού. Μπορεί η σημερινή ψυχρότητα να σπάσει; Το σχόλιο που μας μεταφέρθηκε είναι χαρακτηριστικό: «Έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, όταν θα τον ξεπροβοδίζουμε δεν μπορούμε να του ευχηθούμε στο καλό και… με τη Νίκη».