Πολύ συζήτηση γίνεται τα τελευταία χρόνια για την ιδεολογική και κοινωνική κατεύθυνση αυτού του πολιτικού ρεύματος που συνηθίσαμε να αποκαλούμε σοσιαλδημοκρατία.

Αρχικά θα πρέπει να γίνει αποδεκτό ότι, όπως και σε κάθε πολιτικό ρεύμα, δεν υπάρχει μόνο μία τάση ή μια άποψη. Άλλο η σοσιαλδημοκρατία που αναφερόταν το ΠΑΚ, ή ο Ανδρέας Παπανδρέου και άλλο η σοσιαλδημοκρατία των εκσυγχρονιστών του Σημίτη και του νεότερου ΠΑΣΟΚ.

Άλλο δηλαδή να πρεσβεύεις την κοινωνική αλλαγή και άλλο να συγκυβερνάς (με οποιαδήποτε δικαιολογία) με τον προαιώνιο πολιτικό σου αντίπαλο και μάλιστα να υιοθετείς τη συντηρητική ατζέντα του. Έτσι λοιπόν, όχι μόνο σε ελληνικό αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο έχουμε το εξής φαινόμενο:

Μια διαρκή στροφή της σοσιαλδημοκρατίας σε συντηρητικότερες θέσεις, τέτοιες που προσομοιάζουν με αυτές των φιλελεύθερων κομμάτων. Σε πολλές χώρες υπάρχει συγκυβέρνηση και μάλιστα με απόλυτα συντηρητικά προγράμματα.

Αυτό έχει οδηγήσει τον πολιτικό χώρο να χάσει τη λαϊκή του βάση, αφού η επιχειρηματολογία έγινε σχεδόν ταυτόσημη με τα συντηρητικότερα κόμματα. Με αυτή τη (ας την πούμε) δεξιά στροφή απώλεσε μεγάλο μέρος της πολιτικής αξιοπιστίας της.

Αυτό δεν είναι κακό μόνο για τα ίδια τα κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας ή της αριστεράς, αλλά για όλο το πολιτικό σύστημα. Αφενός γιατί οι πολίτες θεωρούν ότι «όλοι ίδιοι είναι», αφετέρου γιατί κάποια από αυτά τα κοινωνικά προτάγματα της, τα υιοθέτησαν ακροδεξιοί πολιτικοί σχηματισμοί.

Για τον λόγο αυτό παρατηρούμε μια άνοδο των ακροδεξιών σχημάτων σε πανευρωπαϊκό και σε ελληνικό επίπεδο. Γιατί μαζί με την ρατσιστική, ομοφοβική, εθνικιστική τους λογική, υιοθετούν και κοινωνικά αιτήματα που έχουν απήχηση στους πολίτες.

Η κοινωνία λοιπόν δεν έγινε συντηρητική, αλλά η αριστερή σοσιαλδημοκρατία και η αριστερά έχασαν τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά. Συνδιαχειριζόμενοι την εξουσία, «έχασαν την ψυχή τους».

Γράφοντας αυτό δεν αποδέχομαι την άποψη, «έξω από κυβερνητικές ευθύνες», προκειμένου να διατηρήσουμε την ιδεολογική μας καθαρότητα. Αλλά κυβερνάς με βάση τις θέσεις σου. Προωθείς το μοντέλο διακυβέρνησης με βάση τις αρχές σου. Έτσι από απλός διαχειριστής γίνεσαι φορέας αλλαγής και βελτίωσης της κοινωνίας.

Το καθοριστικό λοιπόν ερώτημα, παραμένει: μπορούν οι σημερινοί πολιτικοί σχηματισμοί της σοσιαλδημοκρατίας ή της αριστεράς να βοηθήσουν σε ένα νέο μοντέλο ανάτασης της ελληνικής κοινωνίας; Ένα μοντέλο υπερ των πολλών και των αδικημένων;

Σταύρος Στέλλας