Σήμερα ολοένα και αυξάνονται τα ποσοστά των παιδιών που διαγιγνώσκονται στο φάσμα του αυτισμού. Θεωρούμε σημαντικό να υπενθυμίσουμε τα πρώιμα σημάδια, πως επηρεάζουν την ανάπτυξη και τι μπορείτε να κάνετε για να υποστηρίξετε το παιδί σας.

Ένα σύνολο χαρακτηριστικών θέτει τη διάγνωση του αυτισμού και όχι κάποιο βιολογικό τεστ.

Αυτός είναι ένας από τους λόγος για τους οποίους μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε ότι ένα παιδί βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού μέχρι να είναι 18 – 22 μηνών (αν και μερικά από τα σημάδια του μπορεί να παρατηρηθούν από την ηλικία του ενός (1) έτους).

Η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ΔΑΦ) είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την επικοινωνία, την συμπεριφορά και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις των παιδιών και της οικογενείας.

Σήμερα όμως ξέρουμε πολύ καλά ότι η έγκαιρη παρέμβαση είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσει τα παιδιά με αυτισμό να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες τους γι’ αυτό και θεωρείται εξαιρετικά σημαντική.

Πρώιμα συμπτώματα αυτισμού ανά ηλικιακή ομάδα

Τα πρώιμα σημάδια αυτισμού στα μωρά (6 μηνών έως ενός έτους) μπορεί να περιλαμβάνουν:

Αντιδρούν με απροσδόκητο τρόπο σε νέα πρόσωπα

Σπάνια χαμογελάνε σε κοινωνικές καταστάσεις

Κάνουν ελάχιστη ή καθόλου οπτική επαφή

Παρουσιάζουν δυσκολία στο να παρακολουθούν αντικείμενα με τα μάτια τους

Το άκουσμα του ονόματός τους δεν παράγει ανταπόκριση

Έχουν περιορισμένη ή καθόλου αντίδραση σε δυνατούς ήχους ή δεν στρέφουν το κεφάλι τους για να εντοπίσουν ήχους

Υπερβολική αντίδραση σε κάποιους ήχους

Έλλειψη ενδιαφέροντος για διαδραστικά παιχνίδια

Η φλυαρία ή η μίμηση ήχων και λέξεων είναι περιορισμένη

Οι χειρονομίες όπως το να δείχνουν ένα αντικείμενο που θέλουν ή να γυρίζουν με το χέρι σε άλλα είναι περιορισμένες

Τάση να μην μιμούνται τις πράξεις άλλων ανθρώπων

Δεν τους αρέσει να τα αγγίζουν ή να τα αγκαλιάζουν

Εμφάνιση ασυνήθιστων ή επαναλαμβανόμενων κινήσεων του σώματος.

Τα πρώιμα σημάδια αυτισμού σε νήπια έως 24 μηνών μπορεί να περιλαμβάνουν:

Περιορισμένη ή καθόλου ομιλία

Δυσκολεύονται στην τήρηση απλών λεκτικών οδηγιών

Οι χειρονομίες και η μίμηση των πράξεων των άλλων είναι περιορισμένες

Δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για ορισμένα αντικείμενα αποκλείοντας όλα τα άλλα

Δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για ασυνήθιστα ή απροσδόκητα αντικείμενα ή υλικά

Απροθυμία να μοιραστούν αντικείμενα ή δραστηριότητες που τους ενδιαφέρουν ή να προσελκύουν την προσοχή άλλων

Επαναλαμβάνουν ενέργειες και δραστηριότητες, όπως η τοποθέτηση αντικειμένων σε γραμμές ή ομάδες κλπ

Μπορεί να περπατούν στις μύτες των ποδιών τους.

Περιορισμένη ή καθόλου ομιλία

Δυσκολεύονται στην τήρηση απλών λεκτικών οδηγιών

Οι χειρονομίες και η μίμηση των πράξεων των άλλων είναι περιορισμένες

Δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για ορισμένα αντικείμενα αποκλείοντας όλα τα άλλα

Δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για ασυνήθιστα ή απροσδόκητα αντικείμενα ή υλικά

Επαναλαμβάνουν ενέργειες και δραστηριότητες, όπως η τοποθέτηση αντικειμένων σε γραμμές ή ομάδες κλπ

Μπορεί να περπατούν στις μύτες των ποδιών τους.

Είναι ο αυτισμός ιδιοσυστασιακός ή είναι θέμα ανατροφής ( ; )

Ο αυτισμός είναι κυρίως ιδιοσυστασιακός.

Η σοβαρότητα του όμως μπορεί να επηρεαστεί από την ανατροφή (περιβαλλοντικοί παράγοντες).

Ο αυτισμός είναι ως επί τω πλείστον κάτι με το οποίο γεννιέσαι, οπότε αυτό είναι το κομμάτι της φύσης.

Το πώς εμφανίζεται ο αυτισμός και το πόσο σοβαρός είναι, μπορεί να επηρεαστεί από το περιβάλλον, όπως τα αδέρφια, ο χρόνος έκθεσης στην οθόνη, οι τρόποι ανατροφής και η φροντίδα σας .Αυτό είναι μέρος της ανατροφής ή του περιβάλλοντος.

Έτσι, τόσο η φύση όσο και η ανατροφή παίζουν ρόλο στον αυτισμό.

Πώς ο αυτισμός επηρεάζει την ανάπτυξη

Ο αυτισμός μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του παιδιού με πολλούς τρόπους. Μπορεί να επηρεάσει τις επικοινωνιακές δεξιότητες, τις κοινωνικές δεξιότητες και τις γνωστικές ικανότητες.

Τα παιδιά με αυτισμό μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν και να εκφράσουν συναισθήματα, να δημιουργήσουν σχέσεις με άλλους ή να κάνουν φίλους.

Μπορεί επίσης να χρειάζονται βοήθεια σε ακαδημαϊκές εργασίες όπως η ανάγνωση, η γραφή ή τα μαθηματικά.

Κρίσιμη σημασία της πρώιμης ανίχνευσης του αυτισμού

Η αναγνώριση των πρώιμων σημείων του αυτισμού, έχει ύψιστη σημασία, καθώς θέτει τα θεμέλια για τη μελλοντική ανάπτυξη και τα επιτεύγματα του παιδιού.

Ποια η σημασία της έγκαιρης παρέμβασης και γιατί είναι τόσο σημαντική;

Διότι κατά τη διάρκεια αυτού του κρίσιμου παραθύρου ο εγκέφαλος ενός παιδιού παρουσιάζει αυξημένη δεκτικότητα σε παρεμβάσεις που μπορούν να αλλάξουν τη τροχιά της ανάπτυξής του. Εντοπίζοντας έγκαιρα αυτούς τους δείκτες, οι γονείς και οι φροντιστές μπορούν να αναζητήσουν προληπτικά την απαραίτητη υποστήριξη.

Αυτή η έγκαιρη δράση επιτρέπει την εφαρμογή εξατομικευμένων θεραπειών και στρατηγικών που καλλιεργούν βασικές δεξιότητες όπως η κοινωνική αλληλεπίδραση, η επικοινωνία και οι γνωστικές ικανότητες. Μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και παρέμβασης, ανοίγονται οι πόρτες σε έναν κόσμο δυνατοτήτων που διαφορετικά θα παρέμεναν απρόσιτες.

Τι μπορείτε να κάνετε για να υποστηρίξετε το παιδί σας

Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας μπορεί να έχει αυτισμό, είναι σημαντικό να αναζητήσετε βοήθεια το συντομότερο δυνατό. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ανάπτυξη του παιδιού σας.

Ακολουθούν ορισμένα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να υποστηρίξετε το παιδί σας:

Μιλήστε με τον παιδίατρο του παιδιού σας:

Εάν παρατηρήσετε κάποια πρώιμα σημάδια αυτισμού, μιλήστε με τον παιδίατρο του παιδιού σας. Μπορούν να σας παραπέμψουν σε έναν ειδικό που μπορεί να διαγνώσει και να θεραπεύσει τον αυτισμό.

Λάβετε διάγνωση:

H διάγνωση του αυτισμού μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε τα δυνατά σημεία και τις προκλήσεις του παιδιού σας και να δημιουργήσετε ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας.

Βρείτε μια ομάδα επαγγελματιών:

Συνεργαστείτε με επαγγελματίες που ειδικεύονται στον αυτισμό, έργο-θεραπευτές, λόγο-θεραπευτές και συμπεριφορικούς θεραπευτές.

Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον:

Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για το παιδί σας στο σπίτι και στο σχολείο. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την προσαρμογή, για αισθητηριακά ζητήματα, την παροχή μιας προβλέψιμης ρουτίνας και την εύρεση τρόπων υποστήριξης των κοινωνικών δεξιοτήτων του παιδιού σας.

Έγκαιρη παρέμβαση:

H έγκαιρη παρέμβαση θα βοηθήσει τα παιδιά με ΔΑΦ να αναπτύξουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να πετύχουν.

Σαν επίλογο

Όσο πιο νωρίς, τόσο πιο καλά!

Η αναγνώριση των πρώιμων σημείων του αυτισμού είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσουμε τα παιδιά με αυτισμό να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Με την κατάλληλη υποστήριξη και θεραπεία, τα παιδιά με αυτισμό μπορούν να ζήσουν ικανοποιητικές ζωές και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες τους και να αναπτύξουν τις δεξιότητές που χρειάζονται για να πετύχουν.

Ως γονιός, μπορεί να είναι δύσκολο να συμβιβαστείτε με τη διάγνωση του αυτισμού αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι:

Είναι το παιδί που κρατήσατε στην αγκαλιά σας νεογέννητο

Είναι το παιδί που μαζί σας έκανε τα πρώτα χαμόγελα και τα πρώτα βήματα

Το παιδί σας εξακολουθεί να είναι το παιδί που ήταν πριν από τη διάγνωση

Είναι το παιδί που δεν έχει καμία ευθύνη για την ιδιαιτερότητά του.

Και βεβαίως είναι το παιδί που δεν έχει κανέναν άλλο εκτός από εσάς , να το νοιαστεί για να προχωρήσει στην ζωή του με αυτές τις δυσκολίες και που αν τις διαχειριστείτε σώστα θα σας περιμένουν πολλές χαρές, εκπλήξεις και επιτυχίες.

«Για να είσαι αποτελεσματικός γονιός, πρέπει πρώτα να δώσεις στο παιδί σου ρίζες, για να μπορέσει να αναπτυχθεί, και μετά, φτερά για να μπορέσει να πετάξει» (Virginia Satir)

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία του ενημερωτικού κειμένου