Σε γεροντική αναπόληση του παρελθόντος, βρέθηκα να αρμενίζω, ως εκκλησιαστικός -παπαδοπαίδι μέχρι άρχων πρωτοψάλτης-, σε πολλά γεγονότα που έγινα μάρτυρας, στην πάνω από 80 έτη πορεία-διακονία μου. Μέσα σ’ αυτά και το θείο κήρυγμα. Πάντα σ’ αυτό είχα δύο απορίες: σχετικά με την μακρηγορία, και σχετικά τις «Κασσάνδρειες» απειλές.

Έχω ακούσει ιεροκήρυκες, κληρικούς και λαϊκούς, φωτισμένους ολιγογράμματους και κορυφαίους θεολόγους, όπως οι: Φαραζουλής, Παπουτσόπουλος, Θεοδωρόπουλος, Σγουρόπουλος, Καθρεπτίδης, Ψαριανός, κ.ά., αλλά και της πεντάρας.

Δύστυχες και αξέχαστες στιγμές από μια Μεγάλη Παρασκευή πρωί την ώρα της Αποκαθηλώσεως όπου λαϊκός ιεροκήρυκας μακρηγορούσε από τον άμβωνα, επί ώρα, παρουσία και του επιχωρίου επισκόπου, προκαλώντας τη δυσανασχέτηση του εκκλησιάσματος σε σημείο που να αρχίσει να διαμαρτύρεται με φωνασκίες. Ο «ρήτορας», απτόητος: «Αυτά δε σας τα ’χουν πει άλλοι! Θα σας τα πω εγώ!». Η κατάληξη; Τον κατέβασαν οι εκκλησιαζόμενοι με βία από τον άμβωνα, μ’ άλλα λόγια, τον λιντσάρισαν. Έτερος από τους μακρηγορούντες: «Λένε πως ομιλώ πολλή ώρα. Εγώ θα ομιλώ, γιατί έτσι πρέπει!».

Ο κορυφαίος ιεροκήρυκας, μακαριστός Σπυρίδων Σγουρόπουλος, έλεγε χαρακτηριστικά: «Αν ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ξαναγύριζε στην Γη και ομιλούσε πάνω από 12 λεπτά, δε θα τον άκουγε κανείς!». Φυσικά, αφού η μακρηγορία φέρνει την ακηδία και τα επακόλουθά της: «Για δες γραβάτα που φοράει ο κυρ-Γιάννης» ή άλλα παρόμοια σχόλια για το ντύσιμο της κυρά-Μαρίκας ή το φτιασίδωμα της κυρά-Περμαθούλας…

Βέβαια, δεν είναι μόνο οι μακρηγορίες στις οποίες βρέθηκα αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυς. Θαυμάστε κι εσείς τη θεολόγιση ενός σχεδόν αγράμματου παππούλη, όταν ο επιχώριος επίσκοπος απέστειλε όρντινο σ’ όλους τους εφημέριους της επισκοπής του να ομιλήσουν την μεγάλη Παρασκευή κατά τη διάρκεια της ακολουθίας της Αποκαθηλώσεως εμπρός στον Εσταυρωμένο. Βγήκε και ο παππούλης μας και άρχισε: «Ο Χριστός μας…». Με το άκουσμα αυτό, το εκκλησίασμα άρχισε να μουρμουρίζει: «Τι σου έκαναν οι αντίχριστοι, Χριστέ μου!». Και ο παππούλης, που ήταν και λίγο αψύς και αθυρόστομος αναφώνησε: «Τι του έκαναν, ρε; Ελάτε αύριο βράδυ, να δείτε τι του έκαναν!». Έχω ακούσει δεκάλεπτη ομιλία από ιερομόναχο εφημέριο (πλήρης η απουσία πτυχίων και διπλωμάτων) συνεκτική, και σε πολύ απλή γλώσσα, να λέει στα δέκα λεπτά της ώρας ό,τι άλλοι, πτυχιούχοι, θα έλεγαν δαπανώντας τουλάχιστον ένα μισάωρο.

Αυτά ως προς την μακρηγορία. Η άλλη μου απορία είναι οι «Κασσάνδρειες» απειλές, όπως: «Θα ρίξει ο Θεός φωτιά και θα μας κάψει!». Ήμαρτον! Να το πω εγώ, ο αθεολόγητος. Όχι όμως και θεολόγοι που πέρασαν από πανεπιστήμιο και γνωρίζουν την επιστολή του Ιακώβου, που μάλλον την ξεχνούν, αλλιώς δε δικαιολογείται αυτή η κατάρα που εκστομίζουν. Ανοίξτε, ω! Φίλοι! την Καινή Διαθήκη, και στην Επιστολή Ιακώβου, στο Α’ κεφάλαιο, σειρά 28, θα δείτε ποιός είναι ο Κύριός μας και ποιοί εμείς. Ο Κύριός μας δεν τιμωρεί, αγαπά. Οι αμαρτίες μας μάς τιμωρούν: «τα γαρ οψώνια της αμαρτίας, θάνατος!».

Θα προσθέσω και κάτι ακόμα για να δείξω μέχρι που μπορεί να φτάσει ο φανατικός ζηλωτής. Άνους, σε φυλλάδα που κυκλοφορεί και στα νησιά μας, παραποιώντας την παραβολή των «Δέκα Ταλάντων», για να αποδείξει ότι ο Γλυκύτατος, Άκακος Πατέρας μας, ο Ιησούς, τιμωρεί, τον περιέγραψε ως σφαγέα, αποδίδοντάς του τη φράση: «Φέρτε τον στα πόδια μου να τον σφάξω».

Ίσως, αν ξαναδιαβάζαμε προσεκτικότερα την επιστολή του Ιακώβου, να έπαυαν τότε οι παρερμηνείες και οι «Κασσάνδρειες» απειλές…

Μανώλης Ι. Χανιώτης